نگاهی به سابقه نمایندگان ترکمن در حوزه غرب استان گلستان

به گزارش گلستان24، مدتی است برخی از تحلیل گران منطقه باتوجه به سابقه عملکرد مهندس بسنجیده، شهید دکتر عظیم گل، نازمحمد ولی پور و دکتر ایری، چهار نماینده ترکمنی الاصل، از پیش به این نتیجه گیری می رسند که انتخاب آنها، موجد حرکتی توسعه گرایانه برای مناطق غیر ترکمن و حتی منطقه ترکمن نشده است. حتی برخی پا فراتر می نهند و ادعا می کنند که خدمات نمایندگان غیر ترکمن به این مناطق نمود بیشتری نسبت به نمایندگان ترکمن در دوره وکالت آنها داشته است

.

مهندس بسنجیده، شهید دکتر عظیم گل، نازمحمد ولی پور و دکتر ایری، چهار نماینده ترکمنی الاصلی بودند که در طول این سی و هفت سال بعد از انقلاب از سوی مردم غرب استان برای نمایندگی در پارلمان کشور برگزیده شدند. در ابتدا باید اذعان کرد یافتن نکات مشترک برای ارزیابی عملکرد این بزرگواران و نسبت آن با مردم غیر ترکمن مشکل و حتی ناممکن است.

.

به زعم این منتقدان غیر از شهید عظیم گل که عمر کوتاه نمایندگی اش ، قابلیت ارزیابی را از فرد می گیرد، این نمایندگان در امور روزمره کاری غرق شده بودند و ابتکار فوق العاده ای برای منطقه غرب استان انجام نداده اند. حتی بیراه نیست اگر ادعا شود، با رفتن به تهران ، بیشتر  وقت آنها صرف همراهی های غیر کاربردی در جناجهای قدرت اکثریت یا اقلیت سیاسی شده است.  بسنجیده و ولی پور با جناح اصلاح طلبان و دکتر ایری نیز با اصولگرایان پیوند خوردند.

.

البته این داوری، کمی عجولانه و بدور از داده های قابل استناد علمی است. با این حال تنها با هدف گشودن بحث در این خصوص ، برخی نکات را ذیلا یادآور می شوم و ادامه بحث را به عهده آقایان از جمله برادران عزیز ترکمن وا می نهیم:

.

نکته اول: انتخاب نمایندگان ترکمن همیشه معلول رقابت های شدید نژادی و مذهبی بوده است. بی تفاوتی رای دهندگان غیر ترکمن ، همیشه فرصتی برای آنها فراهم کرده تا با بسیج ترکمن ها البته با سوخت نژاد، زبان و مذهب، به کرسی پارلمان دست یابند. اگر ادعا کنیم که مشارکت بالای 80 درصد در ترکمن صحرا بیش از همه بازتاب و پژواک مطالبات قومی و نه نشان از توسعه سیاسی است، پر بیراه نیست. اگرچه در سالیان اخیر بخصوص بعد از روی کار آمدن جوانان تحصیل کرده ، رقابت های دمکراتیک در میان آنها جا افتاده است و برخی از انتخاب ها، ناشی از عقاید سیاسی و یا وابستگی های جناحی صورت میگیرد.

.

نکته دوم: به تبع این نوع انتخاب، تعامل این بزرگواران با جناح های موجود در کشور نیز در وهله اول، صبغه هویت طلبی دارد. بدین معنی که آنها اولا و بالذات خود را نماینده اقلیت ترکمن و اهل سنت ایران و سپس اصلاح طلب یا اصولگرا می پنداشتند. بهمین خاطر برای حفظ منافع قومی خویش البته با مکانیزم های شناخته شده کشوری حرکت می کردند.

نکته سوم: همانطور که در نکته قبلی اشاره شد، ائتلاف آنها با اصلاح طلبان در دوره های اخیر بیش از همه مبتنی بر یک واکنش هویت طلبانه می باشد. همرنگی با اکثریت سیاسی (هم اکنون اصلاح طلبان و در گذشته اصولگرایان)، مشروع و به سود دو طرف بود ولی ناگفته پیداست این همرنگی با اکثریت غالب سیاسی، لزوما دارای اصالت نیست بلکه می تواند پلی برای دست یابی به اهداف مشروع و قانونی قومی آنها نیز باشد. این تعامل با جناحهای اکثریت واجد دو ویژگی مهم بوده است: اول همنوع پرستی (چه در قالب فراکسیون اهل سنت و یا فراکسیون ترکمن ها)، که باعث می شد تا تاکید بر یک هویت خاص در رفتار سیاسی و اقتصادی آنها نمود بیشتری داشته باشد و بهمین خاطر بیشتر به دنبال نمایندگی این نوع ویژگی هویتی بروند(البته میزان آن کم و زیاد بود). ثانیا به دنبال پرارزش کردن عوامل تشکیل دهنده اقلیتی خود بوده و هستند و در این راه تلاش می کنند که در اکثریت غالب جذب و هضم شوند.

.

نکته چهارم: به خاطر مسائل بالاگفته، از نمایندگان ترکمن نباید انتظار ابتکارات خارق العاده برای توسعه منطقه ای و همه جانبه داشت (البته این امر مانع از آن نیست که شاهد تک ستاره هایی نباشیم ) ولی در منطقه ترکمن صحرا و بخصوص غرب استان، چنین امری مشاهده نشده است. البته در بخش غیر ترکمن نشین، کوتاهی عملکرد آنها قابل درک می باشد

.

نکته پنجم: رفتار سیاسی رای دهندگان ترکمنی نیز در همین قالب ، قابل تحلیل می باشد. رای دهندگان ترکمنی یا به دلیلی غلیان موقتی احساسات قومی و یا بدلیل عملکرد عادی نمایندگان ترکمن و یا بدلیل دیگر، هیچ گاه دو نماینده بطور پی در پی به مجلس نفرستادند. این امر حتی در خصوص برخی از کاندیداها از جمله آقای حکیم فیروزی نیز مشاهده شده بود که علیرغم اینکه قاطبه ترکمن ها از حق سلب شده ایشان (درست یا نادرست) اطمینان داشتند، ولی در دوره بعدی حضور در رقابت های انتخاباتی اقبال چندانی از ایشان بعمل نیاورده اند.