دشمن شناسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

به گزارش گلستان24، «این طلسم که کسی تصور کند که پیشرفت کشور باید لزوماً با الگوهای غربی انجام بگیرد. این وضعیت کاملاً خطرناکی برای کشور است. الگوهای غربی با شرائط خودشان، با مبانی ذهنی خودشان، با اصول خودشان شکل پیدا کرده؛ بعلاوه ناموفق بوده. بنده به طور قاطع این را می­گویم: الگوی پیشرفت غربی، یک الگوی ناموفق است.» جملات پیش رو، اولین اظهارات گفتمان ساز رهبر فرزانه انقلاب در باب الگوی پیشرفت بومی محسوب می شود که در اردیبهشت ماه سال 1386 و در جمع دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد ایراد شده است. پس از این تاریخ تا کنون، برنامه ریزی های متعددی برای تعریف و تبیین الگوی مورد بحث انجام شده است. دیدار اخیر رهبر فرزانه انقلاب با اعضای شورای عالی مرکز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، در واقع ادامه همان تلاش های مستمر معظم له برای گفتمان سازی در این مسیر و به نوعی؛ حراست از خط مستقیم حرکت ملت ایران به سوی آرمانِ بلندِ  «تمدن اسلامی» محسوب می شود. رهبر فرزانه انقلاب در دیدار مذکور، با برشمردن اصول اساسی طراحی الگوی پیشرفت بومی، بار دیگر، اهمیت این مسئله را به مسئولین مربوطه گوشزد نمودند.

تأکید بر غلط بودن مبانی الگوهای توسعه غربی، طبق معمول یکی از مهم ترین قسمت های بیانات رهبر انقلاب را در دیدار اخیر تشکیل داده است. انقلاب اسلامی از همان سال 57 آمده بود تا الگوی جدیدی از زیستِ جهان در جهان معاصر را ارائه کند. بر این اساس، اگر انقلاب اسلامی بخواهد استحاله نشده، مانند انقلاب های روسیه و فرانسه به ضد خود تبدیل نشود، باید تکلیف خود را با نظام توسعه غربی روشن کرده، الگوی بومی و خاص خود را برای رسیدن انسان به پیشرفت ارائه نماید. تاکید مجدد رهبر فرزانه انقلاب بر غلط بودن مبانی توسعه غربی در حالی است که این روزها و در آستانه ورود لایحه برنامه ششم توسعه کشور به صحن علنی مجلس، بحث ها در زمینه لیبرال بودن مبانی این لایحه بالا گرفته است. چندی پیش مناظره ای با همین موضوع در برنامه «تیتر امشب» صدا و سیما برگزار شده، محل بحث های جدی و چالشی شده بود. برنامه مذکور که در تاریخ 28 اسفند سال گذشته بر روی آنتن رفته است، تا حدی توانسته در روشن کردن نقاط مبهم و تاریک لایحه دولت در این زمینه، موثر واقع شود. آنگونه که میهمان منتقد لایحه دولت در برنامه مذکور گفته است، لایحه برنامه ششم توسعه نه بر اساس سیاست های ابلاغی برنامه ششم توسعه که بر اساس کتابِ «امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران»، تالیف حسن روحانی تدوین شده است.

حجت الاسلام علی کشوری طی برنامه مذکور با برشمردن تضادهای بنیادین لایحه برنامه ششم با سیاست های کلی برنامه ششم، گفته است: «من می‌­خواهم این نکته را در اینجا به صورت صریح بگویم که سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی کشور اساساً اعتقادی به الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت ندارد ... مملکت ما، مملکت آزادی است، به ویژه در حال حاضر این مسأله در قضایای برجام معلوم است؛ یعنی انقلاب در سیاست خارجی راهی را پیشنهاد می‌کند اما دولت محترم -با نرمش قهرمانانه رهبری- در مسیر دیگری حرکت می‌کند. پس در اینجا هم بگویید: تعریف رهبری از الگو را قبول نداریم. اما اینکه حضرتعالی بیایید الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را به چهارچوب‌های کلی تعریف کنید، ما چنین چیزی را در گفتمان الگو نداریم!» مرور سخنان علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، نشان می دهد که بحثِ وجود تضادهای پایه ای در برنامه ششم توسعه با مبانی اسلامی، باید خیلی جدی باشد.

ما در حالی از وجود این تضادهای عمیق در برنامه ششم توسعه صحبت می کنیم که بر طبق قانون، سیاست های ابلاغی رهبر انقلاب که در تیر ماه سال گذشته به رئیس جمهور ابلاغ شده است، بایستی ملاک و زیربنای برنامه نویسی دولت قرار می گرفته است. بر خلاف این روند قانونی، حالا گویا نه سیاست های ابلاغی رهبر انقلاب که تفکراتِ جناب حسن روحانی اساس تدوین برنامه ششم توسعه قرار گرفته است. گویا حضراتِ دولتی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، قصد دارند نه تنها سیاست های جاری، که سیاست های کلی نظام جمهوری و انقلاب اسلامی را نیز مطابق میل خود برجامیزه کنند. این در حالی است که بر طبق قانون اساسی، دولت تنها قوه مجریه است نه قوه گفمان ساز و تعیین تکلیف کننده برای انقلاب! پرواضح است که جهت گیری و نگاهِ دولت جناب روحانی در غالب زمینه های فرهنگی، اقتصادی، سیاست خارجی و ... با منش و روش امام(ره) و رهبر انقلاب کیلومترها فاصله دارد، با این وجود در ساختار بی نظیر جمهوری اسلامی این انعطاف وجود دارد تا جناب روحانی و هر فرد دیگری، با حفظ چارچوب های کلی، سیاست های مدنظر خود را اجرایی نماید.

ولیکن گویا دوستان دولتی به همین حد قانع نیستند و قصد دارند در یک تغییر مسیر آشکار، سیاست های کلی جمهوری اسلامی و مسیر مستقیم آن در بلندمدت را نیز به سمت دیدگاه های لیبرال خود در زمینه فرهنگ و اقتصاد، کج نمایند. مستندِ این ادعا، مصاحبه محمدباقر نوبخت با رسانه ها در زمینه مبنا قرار گرفتن کتب آقای حسن روحانی برای تدوین برنامه ششم توسعه است. وی گفته است: «مدل توسعه ای که نظر آقای رئیس جمهور در کتاب امنیت ملی و نظام اقتصادی تالیف کرده است، بر اساس مدل بومی و مطلوب مشخص شده و از اسنادی است که به آن توجه خواهیم کرد!» حال سوال این است که این مدل بومی جناب رئیس جمهور که مبنای تدوین برنامه ششم توسعه قرار گرفته است، چیست؟ برای دریافت پاسخ این سوال نه چندان دشوار، کافی است سری به متن کتاب مذکور بزنیم. در صفحه در صفحه 782 کتابی که قرار است به عنوان الگوی بومی پیشرفت جمهوری اسلامی تلقی شود، می خوانیم:«در این سند پس از بررسی انواع مکاتب اقتصادی و ارزیابی و مطالعه روی آنها از منظر اسناد فرادستی نظام از جمله اهداف اقتصادی سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی ابلاغی در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به ویژه سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی نظریه‌های مکاتب نهادگرایان و کنینزی‌های جدید با الگوی مطلوب توسعه در جمهوری اسلامی ایران قرابت بیشتری دارد.»

پس از مرور دیدگاه لیبرال جناب روحانی در زمینه نظام اقتصادی مناسب برای جمهوری اسلامی، پرواضح است که با شرایط فعلی، برنامه ششم توسعه، چیزی جز یک فاجعه برای تحقق الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت نخواهد بود. چندی پیش، علی شمخانی؛ دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز که در اولین کنگره ملی اقتصاد مقاومتی سخن می‌گفت، از تسلط تفکرات لیبرالیستی بر اقتصاد کشور گلایه کرده، گفته بود: «بسیاری از سنگرهای اقتصادی ما با تفکر لیبرالیسم اشغال شده و نسبت آن با اقتصاد مقاومتی مانند جن و بسم‌الله است ... سالها در این خصوص دعوا داشتیم که هنوز هم این دعواها وجود دارد که اقتصاد آزاد، کینز و آدام اسمیت برای کشور مناسب است و یا اینکه برخی عنوان می‌کردند نیازمند اقتصاد سوسیالیستی هستیم. البته برخی می‌گویند اقتصاد آزاد غلط است و برخی از اقتصاد اسلامی می‌گویند که تعریف مشخصی از آن ندارند، اما اقتصاد مقاومتی به همه این بحث‌ها پایان داده است. باید دعواها را کنار بگذاریم و اقتصاد مقاومتی به‌عنوان هدفی نهایی پیگیری شود.» بر خلافِ توصیه جناب شمخانی، گویا دعوای دولتی ها با اقتصادِ اسلامی و مقاومتی در متن برنامه ششم توسعه، تازه شروع شده است!

حال بد نیست سری به سخنان رهبر انقلاب در دیدار اخیرشان با مسئولین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بزنیم. ایشان در تشریح ملزومات تعریف الگوی مذکور، «اسلامی بودن» الگوی پیشرفت را اساس کار خوانده، تأکید کرده اند: «لازمه‌ی تحقق این موضوع، تحقیقات عمیق اسلامی و ارتباط وثیق و پیوسته با حوزه‌های علمیه و فضلای متفکر، آگاه و مسلط بر مبانی فلسفی، کلامی و فقهی است.» حال جالب اینجاست که جناب حسن روحانی با وجود ملبس بودن به لباس روحانیت، در تعیین نظام اقتصادی مناسب برای ایران، هیچ توجهی به نظام اقتصادی اسلامی نداشته، علناً یک الگوی سکولار را به عنوان الگوی مطلوب معرفی کرده است. بخش دیگری از بیانات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار اخیر، سخنان مجدد و چندین باره ایشان پیرامون به شکست رسیدن الگوهای توسعه غربی بوده است. معظم له در پاسخ به این سؤال که «چرا الگوهای موجود و آزموده‌شده در دنیا نمی‌توانند الگوی مطلوبی برای ما باشند؟»، گفته اند: الگوهای رایج توسعه، از لحاظ مبانی، غلط و بر پایه‌ی اومانیسم و اصول غیر الهی هستند و از لحاظ آثار و نتایج نیز نتوانسته‌اند وعده‌هایی را که درخصوص ارزش‌هایی نظیر «آزادی» و «عدالت» داده بودند، محقق کنند.

رهبر انقلاب، در ادامه، وضعیت نامناسب برخی کشورهای دنبال‌کننده‌ی این الگوها در شاخص‌هایی نظیر بدهی‌های کلان مالی دولت‌ها، بیکاری، فقر و اختلاف طبقاتی شدید را نشانه‌هایی از ناکارآمدی الگوهای رایج خوانده اند. حالا برای دریافتن عمق فاجعه رخ داده در جریان تدوین برنامه ششم توسعه، باید سری به دیدگاه های حسن روحانی به عنوان زیربنای فکری تدوین برنامه مذکور بزنیم. روحانی در متن یکی دیگر از کتب خود با نامِ «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای»، می نویسد: «عده‌ای توهم زده شده‌اند که معتقدند سیستم‌های فکری دنیای غرب در حال رسیدن به بن‌بست هستند. متأسفانه گاهی در کشور، توهمات مبنای تصمیم‌گیری قرار می‌گیرد. مثلا این تفکر که غرب به فروپاشی کامل رسیده. نظرات علمی، اقتصادی و سیاسی غرب به بن‌بست رسیده و خود آنها هم فهمیده‌اند راهی ندارند و راه نجات را ایران و اندیشه های اسلامی معرفی می‌کنند.» از این منظر، حسن روحانی را باید بدون هیچ شکی، پیش قراولِ انقلابی های پشیمان دانسته، مبنا قرار گرفتن تفکرت خطرناک وی برای تدوین برنامه های توسعه کشور را نیز، مساوی عقیم کردن بذر اصیلِ انقلاب و تفکرات امام راحل(ره) دانست.

درواقع اگر بخواهیم راهی برای توقف و استحاله جمهوری اسلامی پیدا کنیم، شاید نتوان هیچ راهی بهتر از تسلط تفکرات جناب روحانی بر اسناد چشم انداز کشور پیدا نمود. آنگونه که در خبرها آمده است، این روزها کمیسیون تلفیق، سخت سرگرم بررسی لایحه برنامه ششم توسعه است. این در حالی است که دولتی ها و نمایندگان همفکر آنان در مجلس، تلاش زیادی برای سپردن بررسی این لایحه به مجلس دهم انجام دادند. هر چه هست، این روزها و همزمان با دیدار رهبر فرزانه انقلاب با مسئولین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، الگوی مذکور برای عملیاتی شدن با سد بزرگی از لیبرال های روحانی و غیرروحانی مواجه شده است. همه اینها در حالی است که آیت الله خامنه ای در جریان دیدار اخیر، لازمه تحقق «تمدن اسلامی»- به عنوان هدف نهایی انقلاب اسلامی- را حرکت بر مدار اسلام و دوری از مبانی غربی در تدوین برنامه ها عنوان نموده اند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا جناب روحانی و همفکران لیبرال او، موفق خواهند شد برنامه ششم را نیز مانند سیاست خارجی کشور، برجامیزه کنند یا خیر؟!

منبع: دیدبان