چرا هاشمی شکست خورد؟

شکست آیت الله هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست مجلس خبرگان از آیت الله محمد یزدی، رقیب و منتقد دیرینه خود تحلیل ها و واکنش هایی در پی داشته است.

در رقابت دیروز انتخابات ریاست خبرگان آیت الله محمد یزدی موفق به کسب 47 رای از 73 رای و آیت الله هاشمی رفسنجانی 24 رای به دست آورد.

این در حالی است که  آیت‌الله هاشمی در سال ۸۶ توانست با کسب ۴۱ رأی از مجلس فعلی در مقابل آیت‌الله جنتی که ۳۴ رأی آورده بود، رئیس مجلس خبرگان شود. سال ۸۷ نیز هاشمی با ۵۱ (در مقابل ۲۶ رأی آیت‌الله یزدی) در ریاست مجلس خبرگان ابقا شد.

آیت الله یزدی یکی از منتقدان همیشگی آیت الله هاشمی و همچنین از چهره های است که با اصلاح طلبان  زاویه دارد.

پس تعیین رییس خبرگان، بسیاری از ناظران شکست هاشمی را غیر منتظره توصیف کردند و به تحلیل ان پرداختند.

گزیده از تحلیل ها؛

روزنامه اعتماد: تا شب پیش از اجلاسیه خبرگان رهبری فضا مساعد بود. خبرها حاکی از دعوت‌های بی‌شمار از آیت‌الله برای حضور در این جایگاه بود. خبرها هر روز بیشتر می‌شد و فضا برای آمدن آیت‌الله هاشمی مساعدتر. آن سوی ماجرا اما چند خبر متفاوت وجود داشت. آیت‌الله موحدی‌کرمانی به قم سفر و با مراجع تقلید دیدار و گفت‌وگو کرد. آیت‌الله موحدی‌کرمانی به عنوان سرشاخه بزرگ‌ترین تشکل موازی با تشکل آیت‌الله یزدی این سفر را انجام داد تا این تصور که همه فضا برای آیت‌الله مساعد است جلو نرود. چهره‌هایی که در همه اجلاسیه‌های مجلس خبرگان رهبری زودتر از همیشه می‌آمدند این‌بار دیرتر آمدند تا همه‌چیز آنگونه که تصور می‌شد پیش نرود.

روزنامه کیهان: هاشمی در آن سالها - قبل از فتنه سال ۸۸- توانسته بود ابتدا اعتماد ۴۱ نفر و سپس ۵۱ نفر از اعضای مجلس خبرگان را کسب کند. اما همسویی شگفت‌انگیز و تأسف بار وی با فتنه‌گران سبز که ادعای تقلب را محملی برای براندازی کرده بودند، موجب سلب اعتماد مجلس خبرگان شد چرا که فتنه‌گران علناً شعار می‌دادند «انتخابات بهانه است- اصل نظام نشانه است».

آنچه همچنان مطالبه دلسوزان از جمله در مجلس خبرگان از آقای هاشمی است، مرزبندی صریح،  فتنه‌گرانی است که صراحتاً از حذف جمهوری اسلامی و ولایت فقیه و اصل نظام سخن گفتند؛ این در حالی است که برخی اطرافیان آقای هاشمی- نظر فائزه هاشمی- صراحتاً از دوستی با اعضای بهائیان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) سخن می‌گویند.

سایت رجانیوز نزدیک به جبهه پایداری: پیام انتخابات هیات رئیسه خبرگان رهبری پیامی بسیار بزرگ و حائز اهمیت است و  شاید بتوان گفت نقطه‎ای غیرقابل پذیرش در فعالیت سیاسی سه سال اخیر هاشمی رفسنجانی. تلاش برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری، حمایت از دولت روحانی و تلاش‎های مکرر برای بستن پرونده‎های داخلی و خارجی که به نوعی به او مرتبط می‎شود با استفاده از ژست «در موضع قدرت بودن» امروز و به واسطه رفتار متفاوت اعضای خبرگان رهبری، ناکام مانده است و همین نکته مهم است که این عدم کامیابی در انتخابات ریاست خبرگان رهبری را بسیار سنگین و دشوار می‎کند.

امیر علی جهاندار، روزنامه وطن امروز: رأی خبرگان رهبری به هاشمی این پیام را داشت که نمایندگی وضعیت موجود توسط هاشمی و اظهارنظرهای وی همچنان ظرفیت‌های منفی او را حتی در بین خبرگان ملت نیز در حد بالایی افزایش داده است. رأی خبرگان رهبری به آیت‌الله محمد یزدی که در ایام فتنه تمام‌قد در مقابل فتنه ایستاد در برابر «نه» به هاشمی که آن را همراهی کرد نمودی از وضعیت جامعه در برابر وی و همفکرانش در عرصه مدیریتی کشور است.

صادق زیباکلام، روزنامه شرق: ایشان (هاشمی رفسنجانی) با علم به اینکه می‌دانستند موضع‌گیری و جهت‌گیری بسیاری از اعضای خبرگان چگونه است، مع‌ذلک به واسطه احساس خطری که داشتند وارد رقابت شدند. از ماه‌ها قبل هم ایشان رسما اعلام کرده بودند اگر ببینند افرادی قصد نامزدی دارند، ساکت نخواهند نشست و این دقیقا کاری بود که انجام دادند.

ایشان به هیچ روی نگفته بودند این ورود به صحنه موفقیت‌آمیز خواهد بود و یقینا پیروز خواهند شد. اینها همه از ساخته‌ها و القائات اصولگرایان است. به بیان ساده‌تر نامزدی ایشان از باب وظیفه‌ای بود که در قبال ابرهای سیاسی که به گفته ایشان برخی تندروی‌ها در آسمان کشور ظاهر کرده، احساس می‌کردند. ایشان بعد از اعلام نتایج انتخابات دیروز فقط یک جمله گفتند «نمی‌توانستم و نتوانستم ساکت بنشینم. با پاگذاشتن بر ٨٠ سال آبرو و حیثیت سیاسی‌ام، به آخرین وظیفه و تکلیفم برای انقلاب و نظام عمل کردم».

عبدالله گنجی؛ روزنامه جوان: جایگاه «رهبرجوی» این مجلس به گونه‌ای است که رقابتی بین مجتهدین معتمد ملت وجود ندارد. عرصه انتخابات خبرگان عرصه «انتخابات عرفی» و هوی و هوس نیست بلکه امانتداری از سوی ملت برای احراز شرایط و صفات ولایت است. نتیجه اینکه هم در ورود به این مجلس و هم در عملی که در آن انجام می‌شود ردپای دنیا یافت نمی‌شود و نباید یافت شود. برخی از اعضای آن مجلس نیز ناخودآگاه به این بازی وارد شدند و ابایی از این نداشتند که هم‌ترازان خود در آن مجلس را «ناصالح» خطاب کنند. از چند ماه پیش بازی «هاشمی می‌آید – هاشمی نمی‌آید» را به راه انداختند اما غافل از اینکه رویه مذکور نه تنها خدمت به آیت‌الله هاشمی نبود بلکه باز کردن دریچه سیاست‌بازی به «مجمع مجتهدین» بود. در صورتی که با یک حساب عقلایی و سرانگشتی می‌شد این سؤال را طرح کرد که مگر می‌شود افرادی که در اواسط مجلس خبرگان ریاست را از هاشمی گرفتند، مجدداً ایشان را به ریاست برگزینند؟ بنابراین چون ترکیب مجلس همان مجلسی است که هاشمی را انتخاب نکردند اکنون نیز همان موضع را دارند و نباید آیت‌الله هاشمی وارد این انتخاب می‌شد.