مــرد سال 93: قاسم سلیمانی از سایه خارج می شود/ نقش سردار در آزادسازی «مثلث مرگ»

به گزارش گلستان 24، هر چند زمانی که نیروهای حزب‌الله توانستند شهر استراتژیک قصیر سوریه را واقع در چند کیلومتری مرز لبنان آزاد کنند و روند تحولات میدانی این کشور را به نفع محور مقاومت تغییر دهند نام قاسم سلیمانی عمدتا با عنوان «فرمانده سایه» در رسانه ها مطرح شد اما وی پیش از این برای دشمنان و دوستان خود به خوبی شناخته شده بود. ولی تحولات پرشتاب منطقه بویژه تحولات سال گذشته عراق باعث شد که فرمانده سپاه قدس به صورت تدریجی در سال 93 از سایه خارج و برای عموم مردم شناخته شود.

حمله داعش در اواخر خرداد ماه 1393 به شهر موصل مرکز استان نینوا و سقوط این شهر در همان ساعات اولیه، نه تنها برای عراق بلکه جمهوری اسلامی ایران نیز چالش جدی محسوب می‌شد اما خیلی زود این چالش تبدیل به فرصت شد و انجام دهنده این کار کسی نبود جزء قاسم سلیمانی.

 در همان روزی که موصل سقوط کرد منابع غیررسمی از حضور فرمانده سپاه قدس در عراق خبر دادند. حیدر الخویی تحلیلگر عراقی موسسه «چتهام هاوس» انگلیس در صحفه تویتر خود نوشت: «یک دوست و منبع آگاه به من گفت که قاسم سلیمانی بلافاصله وارد بغداد شده و شخصا به مراکز دفاعی بغداد بازدیده کرده تا مطمئن شود این شهر از استحکام دفاعی مناسبی برخودار است.»

پس از مطمئن شدن از وضعیت دفاعی بغداد، هدف اول جلوگیری از پیشروی بیشتر داعش و هدف دوم بازپس‌گیری مناطق تحت اشغال تعریف شد. فتوای «جهاد کفایی» آیت‌الله سیستانی علیه داعش زمینه را برای جذب و آموزش‌ صدها هزار عراقی برای جنگ علیه این گروه تروریستی را فراهم کرد. دواطلبان مردمی که در قالب «کمیته‌های بسیج مردمی» سازماندهی شدند نقش اصلی را برای مقابله با داعش به عهده گرفتند. اکثر فرماندهان کمیته‌های بسیج مردمی از جمله هادی العامری( وزیر کشور عراق و ریئس سازمان بدر) و «ابو مهدی مهندس» (فرمانده کمیته‌های بسیج مردمی)  روابط نزدیکی با قاسم سلیمانی دارند و در کنار هم در جنگ ایران و عراق علیه صدام حسین جنگیده اند.

 فعالیت‌های قاسم سلیمانی در عراق محرمانه و دور از چشم رسانه‌ها بوده اما همزمان با شکست‌های پی‌درپی داعش نقش وی بیشتر آشکار شده است. هر جا عراقی‌ها در جنگ با داعش به پیروزی رسیده‌اند بلافاصله عکسی از قاسم سلیمانی منتشر شده است. اولین تصویری که از قاسم سلیمانی منتشر شد پس از شکسته شدن محاصره شهر آمرلی واقع در استان صلاح‌الدین بود.

گام اول: آمرلی

این شهر بیش از 80 روز در محاصره تروریست‌های داعش قرار داشت و در صورت سقوط ساکنین آن که عمدتا شیعیان ترکمن هستند قتل عام می‌شدند. بنابر گزارش رسانه‌های عراقی قاسم سلیمانی شخصا فرماندهی نجات شهر آمرلی را به عهده گرفته بود. بعضی تحلیلگران معقتد هستند این عکس‌ بر اساس یک استراتژی مشخص منتشر شود. فلیپ اسمیت محقق دانشگاه مریلند آمریکا که به صورت گسترده تحولات گروه‌های مسلح شیعی را در منطقه پیگیری می‌کند، نوشت که هدف از انتشار این عکس که برای اولین توسط یک وب سایت نزدیک به حزب‌الله لبنان منتشر شد این است که نشان داده شود ایران نقش اول را بر روی زمین در جنگ با داعش به عهده گرفته است نه آمریکا.

در اواسط مهرماه انتشار عکسی از قاسم سلیمانی با نیروهای پیشمرگه کرد در شمال عراق نظرها را به خود جلب کرد که نشان دهنده فعالیت‌های فشرده وی بود. خبرگزاری فرانسه بلافاصله گزارش داد، «تلویزیون ایران یک عکس کمیاب از فرمانده نیروهای ویژه قدس را در عراق منتشر کرد که به صورت گسترده‌ای در اینترنت پخش شد تا به راز و رمز یکی از قدرتمندرین مردان منطقه اشاره‌ای کرده باشد... با لبخندی بر لب و موهای جوگندمی که در کنار مبارزان پیشمرگه کرد ایستاده است، قاسم سلیمانی به راحتی قابل شناسایی است... به عنوان فرمانده سپاه قدس سلیمانی به ندرت در رسانه‌های ایران از سلیمانی نام برده می‌شود با این وجود او به عنوان یکی بانفوذ ترین نیروهای امنیتی در خاورمیانه معروف شده است»

گام دوم: جرف الصخر

هنوز مدت زیادی از انتشار عکس فرمانده سپاه قدس با کردها نگذشته بود که تصاویری از وی پس از عملیات ازادسازی جرف الصخر منتشر شد. عملیات جرف‌ الصخر از اهمیت زیادی برخودار بود و کارشناسان آن را سراغاز زوال داعش در عراق می‌دانند. در این عملیات قاسم سلمیانی همانند عملیات شکست محاصره آمرلی شخصا حضور داشت و بر این عملیات نظارت ‌کرد. جرف الصخر در شمال استان بابل و در فاصله 60 کیلومتری از جنوب غرب بغداد قرار دارد و 50 هزار نفر در این منطقه ساکن هستند و در مثلث بغداد ، الانبار و کربلا واقع است.

در زمان اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف بین سال‌های 2004 تا 2011، به دلیل اینکه آمریکایی‌ها در این منطقه دچار تلفات سنگینی شدند و به سختی توانستند، شورشیان را سرکوب کنند نام جرف الصخر را «مثلث مرگ‌» گذاشتند. اما نیروهای عراقی توانستد با کم‌ترین تلفات و در عرض کمتر از دو روز این منطقه را ازاد کنند. در پی این عملیات تصاویری از قاسم سلیمانی در کنار هادی عامری فرمانده سپاه بدر، سید محمد طباطبایی معاون دبیرکل عصائب الحق، عدنان الشحمانی فرمانده کتائب التیار الرسالی منتشر شد. چند روز بعد از عملیات آزادسازی جرف الصخر یک مقام ارشد عراقی به رویترز گفت: «سلیمانی یک رهبر عملیاتی است. او مردی نیست که در دفتر کار کند. او به خط مقدم می رود تا نیروها را از نزدیک مورد بررسی قرار دهد و جنگ را ببیند.»

پس از پاکسازی جرف الصخر، پیروزی های نیروهای دولتی و مردمی عراق از شتاب بیشتری برخوردار شد و گروه  تروریستی داعش نه تنها دیگر هیچ پیشروی نداشت بلکه شاهد شکست های پی در پی بود همزمان با این روند نقش قاسم سلیمانی بیشتر و بیشتر آشکار می شد.

میان پرده: جنوب سوریه

کارل شرو طنز پرداز لبنانی ساکن لندن می‌گوید یکی از هنرهای قاسم سلیمانی این است که می‌تواند همزمان در دو منطقه حضور یابد. در حالی که همگان فکر می‌کردند که فرمانده سپاه قدس بر روی عراق متمرکز شده است انتشار تصویری از وی در اواخر بهمن ماه تعجب ناظران را به همراه داشت. پایگاه خبری "الحدث نیوز" 21 بهمن به نقل از منابع میدانی گزارش داد سردار "قاسم سلیمانی" فرمانده سپاه قدس ایران ناظر عملیات نظامی در جنوب سوریه است.

 این پایگاه خبری تصویری را منتشر کرد که طبق اعلام خودش مربوط به ساعاتی قبل در منطقه ریف درعا غربی است و سردار سلیمانی را در کنار یک رزمنده دیگر نشان می دهد. پایگاه خبری مذکور افزود: حضور سلیمانی در کنار مشارکت حزب الله در نبرد کنونی میزان اهمیت منطقه جنوب سوریه خصوصا ریف درعا و قنیطره برای محور مقاومت و آمادگی برای مبارزه با رژیم اشغالگر اسرائیل را نشان می دهد.

 گام سوم: تکریت

اما شاید این عملیات ازادسازی تکریت بود که در آن قاسم سلیمانی به صورت کامل از سایه خارج و به صورت آشکار اعلام شد که وی برای نظارت بر این عملیات در منطقه حاضر شده است. اولین بار واشنگتن‌پست ضمن انتشار خبر حضور قاسم سلیمانی برای فرماندهی عملیات تکریت به نقل از «نعیم العبودی» یکی از سخنگویان گروه عصاب الحق نوشت: «زمانی که قاسم سلیمانی می‌رسد به این معنی است که در این نبرد پیروز خواهیم شد.» خبرگزاری فارس هم گزارش داد که فرمانده سپاه قدس برای مشاوره و کمک به فرماندهان عراقی در عملیات آزادسازی تکریت به منطقه عملیاتی رفته است.   

در طول عملیات آزادسازی تکریت عکس‌های زیادی از قاسم سلیمانی منتشر شده که از نزدیک بر این عملیات نظارات دارد. پایگاه الکترونیکی ان‌بی‌سی نیوز طی گزارشی درباره نقش وی در عملیات تکریت نوشت:‌« همزمان که نیروهای عراقی تلاش می‌کنند داعش را از تکریت، زادگاه صدام حسین بیرون برانند، یک ژنرال که به داشتن فراست نظامی و سلحشوری معروف است به سمت آشکار شدن گام برداشته است اما این مرد که در رسانه‌های غربی به «فرمانده سایه‌ها و مرد پشت پرده» معروف است عراقی نیست او یک فرمانده وفادار سپاه انقلاب ایران است.»

بدین ترتیب سال 93 سالی بود که قاسم سلیمانی نه تنها برای ایرانی‌ها بلکه کل جهان شناخته شد هر چند غربی‌ها معقتدند تصاویر وی بر اساس برنامه و با هدف مشخصی منتشر می‌شود اما منابع آگاه و دوستان نزدیک به قاسم سلیمانی تاکید دارند که وی به هیچ وجه از انتشار عکس‌های خود خوشحال نیست و ترجیح می‌دهد که همچنان ناشناخته باقی بماند./سراج 24