داستان دبه‌ آمریکایی شوخی شوخی جدی شد/ جراحی نتوانست اپیدمی تناقض را درمان کند

صالحی در مراسم بزرگداشت شهدای هسته‌ای که با حضور خانواده‌های شهیدان علی محمدی و شهریاری در دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات برگزار شد، طی سخنانی با گرامیداشت یاد شهدای هسته‌ای گفت: مذاکرات به خوبی پیش می‌رود ولیکن در جلساتی که اخیراً داشتیم عنوان شده که طرف مقابل سوالاتی درباره مباحثی که مورد تفاهم قرار گرفته مطرح می‌کنند که البته نمی‌خواهم این موضوع را باز کنم. از حالا روی یکسری مباحثی که توافق کردیم «دبه» در آورده‌اند.[1]

طرح چنین موضوعی توسط عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان به نوعی از دلواپسی پنهان دولتی‌ها و همچنین تأیید دغدغه دلواپسان و منتقدان مذاکرات هسته‌ای حکایت دارد. البته صالحی پس از عمل جراحی از موضع خود کوتاه آمد و ضمن پس گرفتن حرف خود آنرا شوخی و مزاح قلمداد کرد.[2] گرچه دوتا شدن حرف دولتی‌ها این روزها موضوع عجیبی نیست اما موضوع دبه کردن طرف مقابل، از سوی دیگر مقامات کشورمان مورد تاکید و تایید قرار گرفت تا مزاح صالحی در فضای سیاسی کشور شوخی شوخی جدی شود.

دبه در برابر دبه

در همین رابطه علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به سابقه تاریخی عهدشکنی آمریکا گفت:‌ «متاسفانه بعد از توافقات صورت گرفته در مذاکرات لوزان در بحث فردو شاهد هستیم که آمریکایی‌ها در این رابطه دبه کرده و اعلام کردند که این رقم مطرح شده در لوزان بالاست و حال مطالب دیگری را مطرح کرده‌اند ولی قطعاً توافق هسته‌ای یک جاده دو طرفه بوده و به طور حتم اگر آن‌ها دبه کنند ما هم دبه می‌کنیم.[3]»
 

آمریکا بعد از هر مذاکره دبه در می‌آورد

علی اکبر ولایتی مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب، نیز از جمله مقامات بلند پایه کشورمان بود که موضوع بدعهدی و بدقولی آمریکایی‌ها را به عنوان یک عبرت تاریخی گوشزد کرد.

ولایتی درباره بدعهدی آمریکایی‌ها بعد از توافق لوزان گفت: «دربارهٔ فردو بعد از تلاش‌های زیادی که تیم مذاکره‌کنندهٔ ما انجام داد، قراری را قبول کردند، ولی در نوبت بعدی که سر میز مذاکرات آمدند، حرف‌های دیگری زدند که با حرف‌های قبلی متفاوت بود؛ یعنی حتی به تعهد خودشان هم پایبند نبودند. نکتهٔ جالب‌تر آنکه آمریکایی‌ها حتی به آنچه در «فکت‌شیت» خودشان در مورد فردو آورده بودند هم عمل نکردند و در دفعهٔ بعدی که سر میز مذاکرات حاضر شدند، خلاف «فکت‌شیت» خودشان حرف زدند! بگذریم از اینکه اساساً آن فکت‌شیت، برداشت یک‌طرفهٔ آن‌ها از تفاهم اولیه بود و ما آن را قبول نداشته و نداریم. با این حال حرف‌هایی زدند که با همان فکت‌شیت منتشرشدهٔ خودشان هم مغایرت داشت.»[4]

توصیه رهبر معظم انقلاب درباره بدعهدی طرف مقابل

به هر حال به نظر می‌رسد آمریکایِی‌ها روی موضوعات توافق درباره فردو بدعهدی کرده‌اند و به قول صالحی دبه درآورده‌اند که بروجردی و ولایتی نیز به عنوان دو مقام بلندپایه کشور آنرا تأیید نموده‌اند.

بدعهدی آمریکایی‌ها البته موضوع جدیدی نیست اما مساله‌ای که باید در اینجا بدان اشاره شود هوشیاری تیم مذاکرات هسته‌ای کشورمان است، رهبر معظم انقلاب بارها و بارها نسبت به بدعهدی و دوز و کلک‌های طرف مقابل، بویژه طرف آمریکایی، تیم هسته‌ای کشورمان را راهنمایی کرده‌اند. ایشان هوشیاری و همچنین ایجاد یک روند صحیح و شفاف برای رسیدن به توافق را عاملی برای جلوگیری از بدعهدی‌های طرف مقابل دانسته و نسبت به پیشگیری از این بدقولی‌ها و دبه درآوردن‌ها هشدار داده‌اند.

رهبر معظم انقلاب در همین رابطه در دیدار با جمعی از فرماندهان نیروی دریایی کشورمان در سال گذشته ضمن تاکید بر ایجاد توافق یکباره و توامان با بررسی جزئیات و کلیات بیان داشتند: «این حرفی هم که حالا انسان می‌شنود که میگویند که «در یک برهه‌ای دربارهٔ اصول کلّی توافق کنیم، بعد دربارهٔ جزئیات»، این را هم بنده نمی‌پسندم؛ این را من نمی‌پسندم. با تجربه‌ای که از رفتارهای طرف مقابل داریم، احساس می‌کنم که این وسیله‌ای خواهد شد برای بهانه‌گیری‌های پی‌درپی برسر جزئیات. اگر توافق می‌کنند، جزئیات و کلّیات و همه را در یک‌جلسهٔ واحد تمام بکنند، امضا کنند. اینکه کّلیات را جداگانه توافق کنند، و بعد بر اساس آن کلّیات - که یک‌چیزهای مبهمی است، تفسیرپذیر است، تحلیل‌پذیر است - بروند سراغ جزئیات، نه، این منطقی نیست.»

ایشان با اشاره به بدعهدی آمریکایی‌ها اظهار کردند: «همهٔ آنچه هم قرارداد بسته می‌شود بین مسئولین ما و بین طرف مقابل، باید روشن، واضح، غیر قابل تفسیر و تأویل باشد. این‌جور نباشد که طرف مقابل - که با دبّه‌کردن و چک‌وچانه زدن، کار خود را پیش می‌برد - بتواند باز سر قضایای گوناگون، بهانه‌گیری کند، دبّه در بیاورد، کارها را مشکل بکند؛ نه، همهٔ این‌ها برای این است که سلاح و حربهٔ تحریم از دست دشمن خارج بشود. اگر بتوانند این کار را بکنند خوب است. البتّه باید به معنای واقعی کلمه تحریم از دست دشمن خارج بشود، تحریم برداشته بشود؛ توافقِ به این صورت [بشود]؛ والّا اگرچنانچه در این زمینه به توفیق نرسیدند، ملّت ایران و مسئولین و دولت محترم و دیگران، راه‌های فراوانی دارند و یقیناً باید آن راه‌ها را طی کنند برای اینکه بتوانند حربهٔ تحریم را بی‌اثر کنند و کُند کنند.»[5]

بنابراین به نظر می‌رسد هوشیاری و کشف فریب طرف آمریکایی پیش از ایجاد توافق ازجمله نکاتی است که تیم هسته‌ای کشورمان بایستی بدان توجه داشته باشند و در فضایی شفاف و بدون کتمان نکات حیاتی راه‌های بدعهدی و بدقولی طرف مقابل را مسدود کنند.