نگاهی به آداب وآیین های اهل سنت گلستان در ماه مبارک رمضان+ تصاویر

به گزارش گلستان 24، مردم هر استان ایران اسلامی به غیر از انجام فرایض مناسبت های دینی و مذهبی آداب و آیین خاص خود را دارند که این آداب و سنت دیرینه به برگزاری هرچه بهتر اینگونه مراسمات به خصوص ماه مبارک رمضان رنگ و بویی خاص می بخشد که در این گزارش به نمونه ای از این آداب و سنن ایرانی ها در بین هموطنان اهل سنت استان سرسبز گلستان می پردازیم. 

خانه تکانی(اوی تمییزادمق) 

در بین مردم ترکمن استان گلستان مرسوم است که قبل از فرارسیدن ماه نزول قرآن اقدام به تمییز کردن منازل خود بپردازند که زنان ترکمن در این راستا به زدودن آلودگی از چهره خانه با شست و شوی فرشها، خانه تکانی و شستن پتو برای میهمانی خدا در این ماه آماده می شوند و به پیشواز بهار قرآن می‌روند و مردان ترکمن نیز با خرید مایحتاج خانه از جمله مواد غذایی و قربانی کردن گوسفند به پیشواز ماه مبارک رمضان می روند. 

آشتی کنان(گپ قوشماق) 

آیین آشتی کنان نیز از دیگر سنت های حسنه ترکمن های سنی مذهب ساکن استان گلستان می باشد که در این مراسم ریش سفیدان ترکمن(که یاش اولی نامیده می شود)، وظیفه آشتی دادن خانواده هایی را به دلایل مختلف از یکدیگر کدورت و کینه دارند و قهر می باشند را دارند، قبل از شروع ماه مبارک رمضان بدون اطلاع به آنها این خانواده ها و یا افراد را به منازل خود به صرف نهار، شام و یا صرف چای میل کردن دعوت می کنند وآن ها را پند و نصیحت کرده و به آنها می گویند اگر آشتی نکنید روزه های شما مورد مقبول الله تعالی نمی باشد و قبل از روزه گرفتن باید قلبهایتان را از کینه و کدورت شیطانی با آشتی کردن و انجام فرایض دینی پاک و منزه کنید و این ریش سفیدان باعث آشتی کسانی که بایکدیگر قهر هستند می شوند. 

افطاری دادن یا نذری دادن(الله یولی یا خدای یولی) 

یکی دیگر از مهمترین آداب و سنن ترکمن های میهمان نواز، خطه سرسبز استان گلستان نذری دادن یا به زبان ترکمنی همان الله یولی و خدای یولی است، در ماه رمضان در بین اقوام اهل سنت استان گلستان رسم بر این است، که در هرروز از ماه مبارک ترکمن ها اقوام خود را به منازل دعوت کرده و وقت خود را به صرف پختن آش ترکمنی و نذری دادن در راه خدا می کنند و هر کدام از خانوداه ها با انجام دادن کاری خود را در ثواب پختن آش سهیم می کنند و سپس این آش ها در ظروف ریخته و در بین همسایگان و افراد نیازمند قبل از افطار تقسیم می کنند و همچنین نمازگزاران مسجد محل را نیز به منزل خود برای افطار نمودن با آش دعوت می کنند و سپس آخوند ها و افرادی که از مسجد آمده اند برای از دست رفتگان و برآورده شدن آرزو های کسانی که این افطار را تدارک دیده اند با خواندن سوره ای ازقرآن از درگاه الله تعالی دعا می خوانند و حمد و سپاس خداوند متعال را می گویند، از آنجایی که افطاری دادن در بین اهل سنت گلستان یک افتخار بزرگ به شمار می آید هرفردی که بی بضاعت نیز باشد با تدارک افطاری های کم هزینه از جمله پختن نان، فطیر، چوزمه، قتلمه و ... و تقسیم آن بین همسایگان و اقوام و فرستادن قسمتی از آن نیز به مسجد به نوعی خود را در بردن ثواب بیشتر روز های این ماه نزول قرآن سهیم می کند. 

تهیه و تدارک جهیزیه برای نوعروسان 

یکی دیگر از جالبترین آداب و سنن ترکمن های منطقه گلستان این است که خانواده هایی که دختر نامزد و یا عقد کرده دارند و بعد از اتمام ماه مبارک رمضان به خانه شوهر فرستاده بشوند باید جهیزیه دخترشان که قرار است عروس خانواده داماد شوند را تهیه کنند وبه همین خاطر باید عروس، قالی ترکمنی یا فرش ترکمنی به صورت دستباف برای خانه خود ببافد و همچنین خانواده عروس باید برای دخترش علاوه بر وسایل مایحتاج خانه، ۳۰عدد شلوار ترکمنی که با نقش های ترکمنی دوخته و تزیین می شود و همچنین ۴۰ لباس با گلدوزی های ترکمنی برای دخترش بدوزد. 

مراسم یارمضان باحضور شاعران ترکمن 

در بین شعرای ترکمن استان گلستان رسم بر این است که که دربعضی شب های مبارک رمضان به خصوص شب چهاردهم بعد از نماز عشاء و نماز تراویح شاعران ترکمن با دعوت یکدیگر به منازل هم با خواندن شعر هایی به زبان ترکمنی در وصف ماه مبارک رمضان، شب های این ماه عزیز را قدر دانسته و همچنین فضایل و ثواب روزه داری را به زبان ترکمنی برای یکدیگر بازگو می کنند و زمان افطار تا وقت سحری با پذیرایی از یکدیگر این شب شعر در ماه مبارک رمضان را گرامی می دارند. 

شب قدر(قدر گیجسی) 

یکی دیگر از آیینی که ترکمن‌های استان گلستان با شور و شوق به برگزاری آن در شب‌های ۲۱ الی ۲۷ ماه مبارک رمضان اقدام می‌کنند، شب قدر «قدر گیجسی» است ترکمن های این خطه در شب های قدر بعد از نماز عشاء ونماز تراویح ۲رکعت نماز شب قدر می خوانند و معتقد هستند در این شب ها اگر فردی بنده خوب خداوند باشد و در نزد الله تعالی عزیز و محترم باشد به چشم آن فرد حضرت الیاس(ع) و حضرت خضر(ع) مشاهده می شود و هر آرزویی که آن فرد داشته باشد با مشاهده کردن این دو حضرت آرزوی آن برآورده می شود و در این شب های قدر، در بین ترکمنهای گلستان مرسوم است که تاصبح باخواندن دعا و قرآن و تسبیح بیدار مانده وبا الله تعالی راز و نیاز می کنند. 

برگزاری نماز تراویح(نماز ۲۰رکعتی) 

نماز تراویح اهمیت خاصی در بین اهل سنت استان گلستان دارد که در طول ایام این ضیافت الهی ترکمن های استان گلستان اعم از زن و مرد، پیر و جوان به مساجد محل خود رفته و شروع به خواندن نماز تراویح که نمازی ۲۰ ‬رکعتی است که در قالب ۱۰ ‬نماز دو رکعتی پس از اقامه نماز عشاء به جماعت خوانده می شود و در فاصله چهار رکعت دعای مخصوص آن قرائت می‌شود به این شکل که امام جماعت پس از خواندن حمد در هر رکعت، یک ‬سوره از سوره های کوتاه قرآن مجید را می خواند و در قالب همین نماز در بسیاری از مساجد اهل سنت گلستان، از اول ماه مبارک رمضان توسط قاریان اهل سنت به صورت دسته جمعی ختم قرآن مجید انجام می‌شود که معمولا هر شب پنج جزء قرآن ختم و در طول ۶ روز ۳۰ جزء ختم می‌شود که این عبادت شبانه، روزه ‌داران ترکمن هر شب ۲ الی ۳ ساعت طول می‌کشد. 

عید فطر، ادای فطریه وفرستادن بایرم رمضانی به خانه عروس 

یکی دیگر از آداب و سنن اقوم ترکمن در استان گلستان این است که با اتمام ماه مبارک رمضان و روز عید فطر، برادران اهل سنت این منطقه علاوه بر اینکه اقدام به دادن فطریه خود با تعیین مبلغی از سوی ریش سفیدان ترکمن که میزان مبلغ آن نیز براساس گندم تعیین می کنند به افراد نیازمند و سالخورده پرداخت می کنند و همچنین اهل سنت این خطه با استحمام وپوشیدن لباس های آراسته  و برداشتن سجاده های نماز خود به سمت عیدگاه محل خود برای برپایی هرچه باشکوه نماز عید فطر می روند و بعد از برگشتن از نماز عید فطر خانوده هایی که عروس عقد کرده دارند به برداشتن بقچه ای که درداخل بقچه ای( شیرینی، شکلات، قند،فطیر و... تزیین شده است) برای شادباش به منزل عروس خود می برند و در باره نحوه برگزاری مراسم عروسی به پای صحبت می نشینند و روز عید فطر را قدر می دانند وحمد و سپاس ایزد منان را به خاطر این روز ها به جای می آورند.