اصلاحات؛ دوران طلایی حجاب ستیزان

 به گزارش گلستان 24، وجود دو پیش زمینه فرهنگی در دهه هفتاد، زمینه پیدایش این شرایط را شکل می‌دهد. یکی موضوع ممنوعیت رسانه "ویدئو" در دهه شصت است که باعث شده بود حدود دو تا سه میلیون ویدئو در منازل وجود داشته باشد؛ خوراک اصلی این دستگاه فیلم‌های سینمایی قبل از انقلاب که نوعا مروج ابتذال بوده و تناسبی با فضای فرهنگی انقلاب اسلامی نداشت، بود و بخش دیگری از هم فیلم‌های سینمایی خارجی و روز اروپا و هالیوود بود که گاهی به فاصله ۲۴ یا ۴۸ ساعت بعد در شبکه ویدئویی ایران توزیع و پخش می‌شد. 

این خطای استراتژیک در دهه شصت، ضربه شدیدی به فضای ذهنی و تصویری جامعه وارد کرد که با قانونی شدن استفاده از ویدئو در دهه هفتاد بخشی از این اسیب رفع گردید. مساله منع یا عدم منع ابزار بدون توجه به شرایط جامعه، مهمترین خطای استراتژیک است. 

اما در ادامه در اوایل دهه هفتاد موضوع ماهواره و ورود آن به منازل برای خانواده ها، آسیب‌ها را مداوم و جدی‌تر ساخت. با آنکه در سال ۱۳۷۳ با تیزبینی مجلس شورای اسلامی استفاده از ماهواره غیر قانونی شد، اما جالب بود که یکی از قوی ترین دفاع‌ها برای رواج استفاده از ماهواره های بیگانه در ایران توسط وزیر مخابرات وقت، آقای مهندس غرضی در مجلس صورت گرفت. این نگاه مذکور از دید دولت وقت دنبال می‌شد چراکه قرار بود با برنامه توسعه غربی ایران وارد جرگه ی فرهنگیِ روزِ جهان شود.

در قرآن تعبیر عمیق و جالبی وجود دارد تحت عنوان" لهو الحدیث" که در صدر اسلام شامل داستان‌های اسطوره‌ای مربوط به امپراطوری های ایران و یونان و رم قدیم بود. اما امروز یکی از مصداق‌های جامع لهو الحدیث پدیده خطرناک ماهواره و خوراک فکری منتقل شونده‌ی آن است. این رسانه مروج بی عفتی، بی اخلاقی، تبلیغ فرهنگ ضد انسانی غرب و در نهایت آسیب به کانون خانواده ها و فروپاشی آن ها است؛ از دهه ۷۰ با رونق ماهواره در شرایط غیر قانونی آسیب فراوان به قشر متوسط و مرفه جامعه و حتی قشر ضعیف جامعه وارد شد.

این توجیه که نمی توان برای رسانه گارد ایجاد کرد و چه بسا ممنوعیت نتواند جلوی رواج رسانه را بگیرد، شاید در مواردی درست باشد، اما وقتی شرایط فرهنگی و هنری جامعه آمادگی پذیرشِ درست را ندارد، چاره ای جز منع قانونی وجود ندارد. به هر حال آسیب فرهنگی و هنری این رسانه ها در شرایط فرهنگی و هنری جامعه ی دوره اصلاحات خودنمایی کرد. در آن دوره وقتی یک خانم خبرنگار به سراغ برخی شهروندان رفت، چند خانم بد حجاب در یک ماشین آخرین مدل، روسری های خود را بر می‌دارند و می گویند ما به آقای "خاتمی" رای دادیم چون می خواهیم از قید و بند حجاب و پوشش رها گردیم! 

برخی شرایط فرهنگی در دوره اصلاحات به گونه ای بود که این برداشت‌ها را به ذهن مردم متبادر می کرد. کار در دولت اصلاحات تا آنجا پیش رفت که در یکی از تئاتر های خارجی در جنوب کشور، بازیگران زن با لباس های زننده و نامناسب و حتی بدن نما روی صحنه ظاهر شدند که این صحنه ناخودآگاه ذهن‌ها را سمت جشن هنر شیراز و صحنه های شنیع آن هدایت می‌کرد و این به آن معنی بود که جریان اسلام ستیز که قبلا در گزارش‌ها به آن اشاره شده بود، در دوره اصلاحات فرصت خوب و طلایی برای حضور و فعالیت پیدا کرد.

یکی دیگر از معضلات خوانندگی زنان بود. با آنکه صدای خواننده زن به صورت تک خوان در جمهوری اسلامی منع شرعی و قانونی دارد، در دولت اصلاحات، گروهی به دنبال رواج دوباره خوانندگی زنان بودند که با مقاومت اقشار مسلمان این طرح در آن دولت متوقف شد، اما متاسفانه مسئولین فرهنگی و وزیر دولت تدبیر و امید به دنبال احیای این طرح هستند که تاکنون خوشبختانه به نتیجه ای نرسیده اند. 

از طرف دیگر، این مبارزه با حجاب و پوششِ شرعی در سینمای اصلاحات هم به شدت دنبال می‌شد، آرایش‌های غلیظ و نمای کلوز آپ از چهره زنان بازیگر و درشت نمایی چهره ها با آرایش خاص، بدحجابی در فیلم‌ها و پوشش‌های خاص و حذف پوشش چادر از فیلم ها از ویژگی‌های سینمای اصلاحات به شمار می‌روند.. در این نگاه، یک زن مسلمان با پوشش چادر نمی‌تواند نماینده یک چهره موفق و تحصیلکرده در فیلم‌ها و سریال‌ها باشد. در عوض به طور معمول زنان خدمتکار، بدکاره، خلافکار و امثالهم دارای پوشش چادر هستند و زنان سانتی مانتال و مرفه و بالا شهری و موفق نقطه مقابل آنها هستند. همان زنانی که با پوشش های شال و روسری های کوتاه در عمل حجاب چندانی ندارند! 

شاید در شروع این مصادیق و این موضوع چندان با اهمیت جلوه نکند اما با رواج آن به تدریج قبح بدحجابی در جامعه ریخته شده و این پوشش ها همگانی می شود. مسائل فرهنگی همواره به تدریج در جامعه رشد می کند و زمانی اثرات و ضربه های آن را حس میکنیم که به هر لحاظ دیر شده است.