اندر حکایت مجالس ترحیم این روزهای ما

اویس فراتی، مدرس حوزه و دانشگاه ، در مصاحبه اختصاصی با گلستان24، از مجالس ترحیم و باید ها و نباید هایی که این روز ها در این مجالس فراموش شده اند می گوید:

    « وقتی کسی از دنیا می رود ، هم بازمانده ها احتیاج به تسلی و آرامش دارند و هم میت نیاز به آرامش روحی و غفران و رحمت ، اما ظاهرا با بدعت ها و سنت های غلطِ برگزاری مجالس ترحیم و البته ترویج آن، بازمانده ها در سختی ، و میت هم بی بهره از ثواب ، و عموم مومنین و متدینین هم ناراحت از برگزاری اینگونه مجالس ترحیم اند.

    بالاتر اینکه خدا و ائمه معصومین صلوات الله علیهم نیز ناخشنود از این مجالس ماست.

    مجالسی که باید علاوه بر تسلی بازماندگان و رحمت برای میت ، باعث بیداری ما و آشنایان و وابستگان شود اما متاسفانه با آسیب هایی چون چشم و هم چشمی ، از نصب پارچه و بنر و تراکت و طعام و غذا تا نوع پوشش خصوصا در محافل زنانه و مداح و قاری و سفارش دسته گل و سبدهای گل با قیمت گزاف برگزار می شود.

    اجازه دهید گوشه از مجالس اینچنینی را ترسیم کنم اگرچه شما هم بی اطلاع نیستید.

    وارد مجلس که می شوی دم درب با داغدیده هاجهت عرض تسلیت و صبر گفتگویی خواهی داشت و بعد از نشستن در مجلس ، هنگامی که قاری دارد قرآن می خواند و یا مداحی می کند باید بلند فاتحه ای سر دهی و باز بلند شوی و از دور هم دستی بلند کنی برای صاحبان عزا به نیت تسلیت و اینها همه درحالیست که قاری یا مداح در حال خواندن است ، در حال خواندن قرآنی ک سفارش شده هنگام قرائت گوش فرا دهید و ساکت باشید (وَ إِذا قُرِأ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ– سوره اعراف آیه 204)

    حزبی از قرآن را برای خواندن می گیری ، مشغول خواندن که می شوی قاری در حین قرآن خواندن خوشآمد می گوید و یا از کسانی که تراکت زده اند نام برده و تشکر می کند.

    اگر مهندسی یا مسئولی شهری و استانی و یا کشوری در جمع باشد حتما با عنوان از او نام می برد.

    دو آیه می خواند که کاغذی به او می دهند ، باز در حین خواندن قرآن با توجه به برگه ای که داده شده می گوید حضرت ایت الله فلانی هم زنگ زد و تسلیت گفت ، انگار که این عناوین برای میت رحمت می آورد اما حتما برای بازمانده ها کلاس و شخصیت می آورد که میت ما برای خودش کسی بوده.

    و تو نمیدانی چند آیه از حزبِ قرآنی که دستت بوده خوانده ای ، چون همراه این برنامه ها هرکسی وارد میشود فاتحه ای سر می دهد و تو نمیدانی قرآن بخوانی یا فاتحه را بگویی.

    بعداز اتمام حزب مقداری می نشینی که کمی به فکر توشه و آخرت خودت باشی اما نوایی به گوشت می خورد که گویا این نوا را جای دیگر هم شنیدی و انگار نباید اینجا جایَش باشد ، بله از صدا و سیما و یا کاستهای قدیم ، اشعار و سبک هایی که از خوانندگان معروف گرفته شده و اگر خودم نمی شنیدم باورم نمی شد از خواجه امیری و اصفهانی و بعضی خوانندگان معلوم الحال.....

    و این نمایی از مجالس ترحیم ، قسمت آقایان است.

    سری به قسمت زنانه و خانم ها بزنیم ، لباسهای عزاییِ خانم ها مشکی ، اما با طرح هایی که معمولا مناسب نیست و یا رنگ و لعاب شرکت کننده ها که انگار نه انگار اینجا مجلس عزاست و همین مرگ برای ما هم قرار است اتفاق بیافتد و این آرایش و پوشش دیگر بکار نمی آید و مد آخر برای همه کفنی ست سفید.

    و امان از بعضی ملاها و یا باجی ها ، از صدور احکام من درآوردی ، از جمله اینکه بعد از مرگ زن و شوهر به هم نا محرم می شوند و شوهر را از لمس و شستشوی همسر خود نهی کرده بود و این کار را حرام می دانست.

    تا مویه کردن های آنچنانی که دختر و همسر داغدیده اینقدر ضجه بزنند تا جان به لبشان آید ، و نهایت بجای بیداریِ جمع و توجه دادن به مرگ و قبر و قیامت ، و بجای رحمت برای میت و تسلی بازماندگان ، بدنبال بَه بَه و چَه چَه و جذب مشتری برای میت و مجلس بعدی باشند. البته این مورد آخری درباره بعضی از مداحان و قاریان آقا هم وجود دارد.

    چه کنیم؟

    نکته اول اینکه : بعضی سازمان ها وجود دارند که مسئول آموزش مداحان و قاریان می باشند ، مانند کانون مداحان که زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی شهر فعالیت می کنند که پیشنهاد می شود با برگزاری کلاسهای آموزشی و توجیهی این موارد را جدی تر پیگیری کنند.

    و البته سزاور است بعد از آموزش و توجیه مورد حمایت قرار گیرند و به عموم مردم معرفی شوند.

    و چه خوب است که مردم هم برای فراهم کردن قاری و مداحِ مجالس خود به این سازمان ها رجوع نمایند.

    نکته بعدی توجه به فرهنگسازی توسط خود مردم می باشد.

    توجه به اینکه مجالس ترحیم نباید مشقتی برای داغدیده ها داشته باشد و باید اسباب رحمت و آمرزش میت را فراهم کند و هم باعث بیداری و توجه به مرگ و دل نبستنِ ما به دنیا بشود.

    برای ایجاد این فرهنگ لازم است از زدن زخم زبان و طعنه پرهیز کنیم.

متاسفانه اگر در بعضی مجالس این آفات نباشد و مداح خوش آمد نگوید و سبک های عجیب و غریب نخواند بعضی هستند که بگویند چه مجلس بی فروغی ، یا بگویند در شان این خانواده و این میت نبود.

    باید بدانیم مهمتر از همه شأن قرآن و اهل بیت (ع) هست که بین تلاوت و ذکر روضه نباید با پرداختن به حواشی شکسته شود.

    نکته سوم برای فرهنگ سازی : باید هرکسی از خودش شروع کند.

    اگر وارد مجلسی شدیم لزومی ندارد فاتحه را بلند بگوییم که دیگران هم ملزم شوند بفرستند و دیگر اینکه به دیگران سفارش و توصیه کنیم مجالس ختم ما و نزدیکان به دور از آسیب های اینچنینی برگزار شود.

    نکته چهارم بیان این مطالب و روشنگری توسط وعاظ و روحانیون به بهانه مختلف بین مردم می باشد که یقینا بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

    و صحبت آخرم با مداحان و قاریان و گردانندگان مجالس ترحیم:

    عزت دست خداست ، ذلت دست خداست و رزق روزی دست خداست . حالا که خداوند توفیق داده ، اینچنین صدا و استعدادی داده در راه خودش و صحیح استفاده کنیم.

    یقینا اگر قرآن را صحیح و با آداب بجا بیاوریم بدون قطع کردن های بی مورد ، خدا عنایت خواهد کرد و اسباب ورود به قلب دیگران را فراهم می نماید.

    برای خدا اجرا کنیم و به دنبال این باشیم که در این مجالس یاد مرگ و آخرت و دوری از غفلت و دنیاطلبی در جلسات ایجاد شود ، یقینا خدا برکت را در کار قرار خواهد داد.

    یقینا بزرگواران بسیاری هم در این عرصه فعالند و به دور از حواشی و آسیب ها در خدمت قرآن و عترتند و مأجور نزد خدای متعال.

    والسلام»