فرهنگ سازی دینی با رویکرد تدبر مفاهیم قرآنی

وحید حاج سعیدی، نویسنده و خبرنگار استان، به گلستان24، نوشت:

« بدون شک تنها راه رسیدن به آرمان شهر معنوی و دسترسی به آرمان های والای یک حکومت دینی و الهی، حرکت در مسیر احکام الهی و دست یازیدن به چشمه پر نور معرفت الله یا همان قرآن کریم می باشد. چرا که قرآن کریم که از آن با عنوان گنجینه اسرار الهی یاد می شود، راهگشای بسیاری از معضلات و گرفتاری های نوع بشر است.

قرآن، ویژگی‌های فراوانی دارد  که هر یک به طور مستقل، حاکی از جایگاه رفیع این کتاب در میان کتب آسمانی و نیز نقش بی بدیل آن در سازندگی جامعه مطلوب انسانی است؛ ولی از برجسته‌ترین ویژگی‌های قرآن را می‌توان به  اصالت، تحریف‌ناپذیری، جامعیّت، جاودانگی، طراوت و داشتن لایه‌های معنایی اشاره کرد. اما با وجود چنین جامعیت و عظمت در ساختار قران کریم متاسفانه نوع بشر در استفاده از این دنیای معارف غفلت ورزیده و گرفتار منیت های علمی خویش شده است. بنابراین  نحوه به کارگیری معارف این چشمه جوشان در عصر کنونی نیازمند تدبر و بستر سازی معنوی و دقیق است. چرا که اسلام هراسی و دین گریزی که وهابیت و استکبار جهانی به سرگردگی اسرائیل و آمریکا در جهان اشاعه داده اند، کار را برای مبلغان دینی کمی دشوار کرده است و نگاه سطحی و ظاهری داشتن به مقوله اسلام باعث پررنگ تر شدن شکاف جامعه با معارف دینی و اسلامی می شود. فلذا دانشمندان و علمای حوزه دین باید از به ذات و غنای قرآن پناه برده و روش های تببین ارزش های اسلامی را مطابق با فهم و درک جامعه منتشر کنند.

استفاده از معجرات قران

بدون شک معجزات قران می توانند به عنوان برگ برنده ای در مقابله و مبارزه با کژاندیشان دینی و اسلام هراسان محسوب شوند. مفاهیم علمی موجود در قران نظیر تناسب اعداد و کلمات در قرآن، جنسیت ملکه زنبور عسل، رمزهای اعجاز آمیز قرآن، نظرات علمی قرآن در مورد فضا ومسافرت به فضا ، نظرات علمی قرآن در مورد بهداشت ودانش پزشکی و حشره، اتساع زمانی، کیهان شناسی، نسبت عمر دنیا به عمر زمین، نماز و میدان مغناطیسی بدن انسان، تخلیه امواج مضر مغناطیسی با سجده (معجزه نماز)، نسبت مساحت دریاها با خشکیها، حرکت کره زمین، هفت لایه بودن جو زمین ، فتوسنتز گیاهان در صبح هنگام و ... تنها بخشی از معجزات علمی اشاره شده در قران کریم هستند که هر کدام از آنها تحیر و شگفتی دانشمندان بزرگ را برانگیخته است.

بنابراین حرکت در مسیر علمی با رویکرد معجزات قران می تواند راهی برای اثبات حقانیت دین اسلام بگشاید و زمینه ساز گرویدن انسان های متفکر و منطقی به سمت دین کامل تر باشد.

روانشناسی در قرآن

امروزه بسیاری از فیلسوفان، جامعه شناسان و روانشناسان بر این باورند روانشناسی شخصیت سالم یکی از مقولات بنیادین در اندیشه معاصر است. قران نیز به عنوان یک منبع متصل به عالم ماوراء در این خصوص می تواند به عنوان یک راهنمای قابل اطمینان محسوب شود و التزام نظری و عملی به دین و آموزه های دینی در حوزه نیازهای روانی و نیازهای اجتماعی باعث ایجاد ثبات در شخصیت افراد می شود.   از سوی دیگر تأثیر مبانی فلسفی در حوزه روانشناسی حقیقتی انکار‌ناپذیر است و مکاتب مختلف روانشناسی که در بستر معرفت‌شناسی و انسان شناختی رشد یافته‌اند، تأثیر دیدگاه‌های معرفت‌شناختی مکاتب مختلف در معرفی «شخصیت سالم» را اثبات می کنند. در نگاه برخی روانشناسان، ویژگی شخصیت سالم تحت تأثیر متغیر‌هایی چون عوامل فرهنگی و تربیتی، شرایط اجتماعی و اقتصادی و عوامل روان‌شناختی قرار دارد. در حالی که قرآن به تمام ابعاد و شئون وجودی انسان توجه  نموده و او را موجودی دو بعدی «روحانی ـ جسمانی» معرفی نموده است. این نگاه همه جانبه قران به مقوله شخصیت می تواند در جذب روان شناسان و جامعه شناسان  و حرکت در مسیر رشد و تربیت الهی موثر باشد و استفاده از آن باعث ترببت افرادی ژرف اندیش و آرمانگرا خواهد شد.

سخن پایانی

آنچه که مسلم است  خداوند انعکاس عظمت خود را در جهان طبیعت، به تصویر کشیده، تا انسان های متفکر و ژرف اندیش با تدبر در آیات مشهود خداوندی، نشانه حق و حقیقت را دریابند.

قرآن حکیم از نظر تأثیرات خود نیز معجزه است و آن تأثیری که در قرآن هست در هیچ کتابی یافت نمی شود چرا که منبع این کتاب ذاتی لایزال و الهی است که با همه ابعاد وجودی انسان آشناست و از نیاز های آن مطلع است. در حقیقت رسالت دین و قرآن، «شکوفایی متوازن، متعادل و هماهنگ انسان» است. بر این اساس باید انسان را شناخت و آغاز و انجام او را دانست. باید جایگاه انسان را در کل هستی به درستی تعریف کرد و رابطه او با خدا، خود، جامعه و طبیعت را تنظیم نمود.

رسالت علم ساخت جهان و رسالت قرآن، رشد ایمان و جهت دهی به حرکت انسان است و با توجه به اسارت علم در دست برخی از انسان های آلوده به قدرت و ثروت و فزون خواه، ضرورت پایبندی به کتاب آسمانی به دور از تحریف و یک مکتب الهی آشکار شده است. امید است خداوند در این مسیر یاریگر ما باشد و ذره ای از انوار بی پایانش را بر قلب های خسته و افگار ما بنتاباند تا ما نیز بتوانیم با کسب توفیق تدبر در این آیات الهی، راهی به سوی سعادتمندی و خوشبختی بیابیم.»