نقدی بر عملکرد 8 ماهه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان

به گزارش گلستان 24، در سالی هستیم که شعار آن از طرف مقام معظم رهبری با عنوان سال " اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی " نامگذاری شده است . در فهم رازهای این شعار یا ذهن ناقص ما توان لازم را ندارد یا اینکه دوستان فرهنگی ما در وادی های دیگر سیر می کنند اما بر هر عقل سلیمی به عینه مشخص است که معظم له دغدغه های اساسی در زمینه اقتصاد و فرهنگ را دارند .

ایشان در دیدار با خبرگان رهبری در شهریور ماه گذشته صراحتا گفت که " من نگران فرهنگ هستم " ، حال چطور متولیان امر مخصوصا در استان گلستان متوجه این نگرانی نمی شوند جای سوال دارد ؟ بنظر می رسد متولیان فرهنگی در وزارت ارشاد و اداره کل ارشاد استان بیشتر دلواپس تک خوانی زنان ، انتشار آثار مساله دار ، آزاد شدن فیسبوک و شبکه های اجتماعی ، برگزاری کنسرت ها و ... هستند تا ترویج فرهنگ و ارشاد اسلامی جامعه . 

منتظری نگین فرهنگی استان بود

هدف از این پیش نوشتار ورود به بحث نقد عملکرد هشت ماهه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان تحت مدیریت حجت الاسلام علی اصغر فضیلت است .

حجت الاسلام فضیلت در حالی بر این کرسی تکیه زد که قبل از او یکی از بهترین و مدبرترین مدیران فرهنگی تاریخ استان گلستان یعنی دکترغلامرضا منتظری هشت سال بر آن مدیریت کرده بود تا جایی که اهالی هنر و فرهنگ استان به وی لقب " نگین فرهنگی گلستان " را دادند .

فضیلت وارث فرهنگ و ارشادی شد که توانست طی این سالها فرهنگ مردم را به عنوان یک امانت حفظ کند و خارج از حدود قرمز اسلام و انقلاب قدم نگذارد ، منتظری با تندروی ها مخالفت کرد و جلوی زیاده خواهی ها و سهم خواهی و کاسبی از فرهنگ و تالار فخرالدین اسعد گرگانی ایستاد . او فرهنگ را چشمه زلالی می دید که باید جامعه را سیراب کند نه اینکه مردم را آزار دهد .

ارشادی که در طول هشت سال در کارنامه خود بارها در زمینه های گوناگون حائز رتبه های برتر کشوری شد و مدیر کل آن نیز در چند سال و حتی در دولت تدبیر و امید به عنوان مدیر نمونه وزارت معرفی گردید و برگزاری هشت دوره نمایشگاه کتاب استانی از جمله اقداماتی بود که حتی اداره کل ارشاد مازندران هم نتوانسته بود نصف آن را برگزار کند .

با پیروزی دولت تدبیر و امید بیشترین هجمه ها و ترکش های ناجوانمردانه به سمت وی نشانه رفت ، طوری که هر روز بیانیه و اطلاعیه علیه وی در محافل مختلف صادر می شد و مسئولین ارشد استان مخصوصا استاندار را در تنگنا قرار دادند که باید مدیر کل ارشاد گلستان عوض شود ، این موضوع تا حدی جدی بود که اگر هیچ مدیر کلی در گلستان عوض نمی شد ، منتظری حتما باید می رفت ...

در همین قضایا چند نفری کاندیدای این سمت بودند که مهمترین آنها حجت الاسلام فضیلت و احسان مکتبی بودند که نهایتا با حمایت های پشت پرده گروه های خاص فضیلت موفق شد بر کرسی ارشاد گلستان بنشیند ، فضیلتی که یکی از فضایلش در نگاه اول لباس روحانیتی بود که بر اندامش خودنمایی می کرد و می توانست مامن اطمینان شهروندان گرگانی و مردم استان باشد که یک روحانی از حریم فرهنگ اسلام و ایران دفاع خواهد کرد.

قلیشلی پوست خربزه زیر پای فضیلت

شیخ فضیلت در21 خرداد ماه سال 93 بر اریکه ارشاد گلستان تکیه زد و در همان ابتدای کار دست به تغییرات اساسی زد که تغییر ناگهانی ابوالحسن امامی معاون فرهنگی هنری در روز سوم انتصاب و جایگزینی احمد قلیشلی نمونه بارز آن بود .

تحلیلگران بر این عقیده اند که فضیلت برای رهایی از فشار حامیان احسان مکتبی برای تصدی گری معاونت فرهنگی هنری ، احمد قلیشلی را سریعا معرفی کرد تا از حضور مکتبی در این سمت جلوگیری کند تا با آرامش بیشتری به ادامه کار بپردازد.

اتفاقا شکاف اصلی میان اهالی رسانه و هنر و فرهنگ از همین انتخاب قلیشلی شروع شد که وی از طرفی سابقه و تجربه مفید و توانمندی مورد نیاز در این عرصه را نداشته و از طرفی نوعی خاص از تفکر مطبوعاتی دارا بود ، چه اینکه در سالروز خبرنگار طی مصاحبه ای فقط مطبوعات کاغذی را مورد حمایت قرار داد و نحوه دعوت خبرنگاران به جشن روز خبرنگار نیز همه را ناراضی کرده بود .

در کنار این مدیریت ضعیف ،  قلیشلی در قضایای فتنه 88 سیاه پوش شده بود و نشریه ورزشی حریف که توسط وی منتشر می شد با نوار مشکی رنگ و چهره ای مشکی به نشانه اعتراض بیرون می آمد و این موضوع نیز هنوز مرز اختلاف بخشی از مردم و مدیران با حجت الاسلام فضیلت است بطوریکه برخی سایت ها قلیشلی را پوست خربزه زیر پای فضیلت نام نهادند .

البته قلیشلی در این مدت نشان داده بیشتر از کار و وظایف خود ، به تبلت و شبکه های اجتماعی وابسته است و در هر مراسم و جلسه ای شاید 95 درصد جلسه بجز آن زمانی که سخن می گوید را در شبکه های اجتماعی و تبلت خود سیر می کند که این البته به زعم برخی حاضرین در جلسه شاید نوعی بی احترامی به سایرین لحاظ شود.

برگزاری کنسرت ؛ کاسبی از حوزه فرهنگ یا ترویج هنر

در ادامه کار رواج برگزاری کنسرت هایی که  هر روز بر تعدادشان افزوده می شد را شاهد بودیم که این امر با اعتراض گروههای مردمی و برخی مدیران مواجه شد اما شیخ فضیلت نه تنها جلوی این کار را نگرفت بلکه شاهد بودیم در مقاطع مختلف در طول یک ماه بیش از 4 کنسرت در شهر دارالمومنین گرگان برگزار می شد.

برخی ها معتقدند که در برگزاری کنسرت ها سود سرشاری نهفته است که به نوعی کاسبی از حوزه فرهنگ به شمار می رود و این اشکال بزرگی است که ارشاد گلستان از علاقه مردم به موسیقی به این شکل سوء استفاده می کند و با بلیط های گران قیمت مردم را به تالار فخرالدین اسعد گرگانی می کشاند .

ارشاد گلستان در طول این هشت ماه گذشته بجز برگزاری کنسرت های رنگارنگ و جشنواره موسیقی فجر توفیق دیگری نداشته است و این در حالی است که مدیر کل این سازمان با اعتماد به نفس بالا به خود نمره 100 می دهد و خود را وارث هشت سال سیاه و تاریک پر از قرض و بدهکاری می داند .

در آستانه ایام فاطمیه گویا قرار است کنسرت هایی در شهر گرگان برگزار می شود (حمید عسگری 11 اسفندماه) اما ارشاد گلستان هنوز واکنشی به این امر نشان نداده است و این می طلبد که مسئولان استانی و شهرستانی به این قضیه ورود کنند و جلوی اینگونه ساختار شکنی و اقدامات ضد فرهنگی را بگیرند کاری که ممکن است در صورت انجام نشدن در آینده توسط مردم صورت بگیرد.

با این اوصاف ، ارشادی که قرار بود جامعه را ارشاد کند و آنها را به سوی فرهنگ اسلامی سوق دهد بنظر می رسد خود نیاز به ارشاد دارد تا گهگاهی از برگزاری برخی برنامه ها صرف نظر کند . چه اینکه نظارت محتوایی بر برخی نمایشنامه های تئاتر و طنز بسیار ضعیف است و لودگی و استفاده از تعابیر کوچه بازاری و چاله میدانی و زشت گاها مشاهده شده که سطح فرهنگ شهر دارالمومنین را پایین آورده است .

وضعیت خبرنگاران هیچ فرقی نکرد

یکی از گروه هایی که بدنه ارشاد را تشکیل می دهد و نیازمند حمایت جدی است، رسانه ها و خبرنگاران هستند که وضعیت آنها در طول هشت ماه گذشته فرقی نکرده است . البته برای برخی نشریات و مدیران مسئولی که طی این مدت مدام علیه منتظری بیانیه می دادند بد نشد و برخی از آنها مجددا رنگی چاپ شدند و برخی نیز روزنامه شده و با کاغذهای مخصوص روزنامه چاپ می شوند ، اغلب این نشریات که از دوستان احمد قلیشلی معاون فرهنگی هنری به شمار می روند که در دولت قبلی بصورت سیاه و سفید چاپ می شدند.

در بحث بیمه خبرنگاران و اعطای تسهیلات هم اتفاق خاصی نیفتاد و حتی مراسم تکریم روز خبرنگار هم با بدترین شکل ممکن برگزار شد که از خبرگزاری ها فقط یک نفر و از نشریات مکتوب دو نفر و ... ؛ با چنین سهمیه بندی بسیاری از خبرگزاری ها به این جشن نرفتند و در ادامه نرفتن استاندار گلستان هم به این جشن در کردکوی حاشیه هایی را ایجاد کرد.

بحث عدم دعوت خبرنگاران بجز خبرنگار خبرگزاری دولتی ایرنا به جلسات شورای فرهنگ عمومی استان نیز موجی از نارضایتی را در میان اهالی رسانه بوجود آورد تا جاییکه اخیرا در یک نشست خبری ، مدیر کل ارشاد و خبرنگار یکی از خبرگزاری ها نزدیک به یک ساعت در جلوی چشم مهمان بحرینی با هم به مشاجره پرداختند و ادبیاتی آنجا ساری و جاری شد که در شان این جایگاه و رسانه ها نبود .

عدم برپایی نمایشگاه کتاب

نمایشگاه کتاب بزرگترین رویداد فرهنگی استان گلستان بود که هر ساله در یکی از ماههای آذر یا دی برگزار می شد و اتفاقا بخش های زیادی از مردم گلستان از آن دیدن کرده و یا اقدام به خرید کتاب می کردند .

دکتر منتظری مدیر کل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان طی 8 سال صدارت خود در این عرصه توانسته بود 8 نمایشگاه قوی با حضور ناشران کشوری و کتب مفید برگزار کند و در سالهای 92 و 91 که شاهد رکود وضعیت اقتصادی به دلیل تحریم ها بودیم وی توانست با درایت خود بودجه لازم برای این کار را تامین کند و نمایشگاه را زنده نگه دارد .

اما در اولین سال حضور حجت الاسلام فضیلت وی نتوانست بزرگترین رویداد فرهنگی استان یعنی نمایشگاه کتاب را برگزار کند و شنیده ها حاکیست که قرار است این نمایشگاه دو سالانه شود و در 6 ماهه اول سال 94 برگزار شود.

اختلاط محرم و نامحرم جدی گرفته نشود

یکی از مواردی که گاها در بسیاری از مراسمات ، همایش ها ، تئاتر ، نمایش و اجرای موسیقی و کنسرتها معمولا رعایت نمی شود اختلاط محرم و نامحرم هست که تبدیل به یک درد مزمن شده است .

معمولا خانواده ها با اعتماد به مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی که ساختاری اساسی در جمهوری اسلامی است فرزندان خود را روانه اینگونه مراسمات می کنند اما با دیدن چند چهره ناموجه ممکن است آسیبی به سایر دختران و پسران جامعه وارد شود و آن خانواده را نسبت به نظام بدبین کند.

در مدیریت گذشته حساسیت زیادی روی این قضایا بود و حتی تمرین های گروههای مختلف هنری نظارت می شد اما با این وصف باز هم شاهد نابهنجاری ها و ارتباطات نامشروعی بودیم که نمی تواند زیبنده عرصه فرهنگ و هنر باشد .

این نکته هم می تواند به عنوان یکی از مسائل مهم نزد حجت الاسلام فضیلت مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مورد مداقه قرار گیرد چون مشاهده برخی تصاویر در برخی همیاش ها و مراسمات و گنسرتها واقعا زننده بود .

فضیلت خودش باشد

در توجیه دلایل ضعف ارشاد گلستان برخی افراد مدعی هستند که شخصیت های پشت پرده ارشاد گلستان را مدیریت می کنند و اگر کارها در دست خود شیخ فضیلت بود ، وی به برگزاری بسیاری از این برنامه ها رضایت نمی داد .

این عامل چه درست و چه نادرست ، نشان دهنده این است که می توان چنین تصوری را از اوضاع فعلی ارشاد در ذهن متصور داشت ، چه اینکه برگزاری این حجم از کنسرت آن هم در ایام فاطمیه که از مقدسات اسلام است نمی تواند اعتقاد قلبی مدیر کل روحانی ارشاد گلستان باشد .

همچنین تنوع و گستردگی کارها باعث شده تا فضیلت به برخی معاونتها و یا افراد زیرمجموعه خود تکیه کند و با توجه به ضعف مدیریتی که این افراد در ارشاد گلستان وجود دارد معمولا در نظارتها گاها تعلل می شود و خروجی قابل ملاحظه ای تاکنون از ارشاد استان دیده نشده است .

کلام آخر

عرصه فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیچ وجه قابل اغماض و آزمون و خطا نیست و نمی توان با روح و روان جامعه بازی کرد . در این زمینه ملاحظات اساسی که مد نظر مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید است متاسفانه توسط متولیان امر جدی گرفته نمی شود و بالعکس گاها شاهد اقدامات ضد فرهنگی نیز هستیم .

متاسفانه ارشاد گلستان تا کنون در زمینه هایی چون امر به معروف و نهی از منکر و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نتوانسته آنطور که باید و شاید عمل کند و خود را محصور چند تا انجمن ادبی ، شعر و تئاتر کرده که بنظر می رسد خروجی عملکرد فضیلت در ماههای پایانی مدیریتش دلچسب خودش و مردم نباشدو فرصت سوزی های بسیاری در ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی را شاهد باشیم.

تکته دیگری که فضیلت بهتر است بداند یا در آن تامل کند اینست که هنر و موسیقی بستر فتنه آینده است همانطور که دیدیم تشییع جنازه مرتضی پاشایی تبدیل به یک میتینگ سیاسی و اردوکشی خیابانی شد و یا بازیگرانی که هر کدام به دلیل شهرت و محبوبیتی که از همین مردم و نظام کسب کرده اند با مصاحبه ها و حرکات ساختارشکنانه تیشه به ریشه فرهنگ می زنند ، هزینه هایی هستند که در همین بستر فرهنگ و هنر رشد می کنند ، پس چه بهتر است شیخ فضیلت مراقب چنین فضایی نیز باشد .

به هر حال امیدواریم حجت الاسلام علی اصغر فضیلت مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان این نقدها و دغدغه ها را ناشی از دلسوزی و نقد عملکرد هشت ماهه خود بداند و ذهنیت خود را از مسائل خطی و جناحی دور سازد و اگر واقعا امکان دارد نسبت به اصلاح برخی از این امور همت گمارد تا ان شاء الله بتوانیم فرهنگ و هنر را نه در فضای امنیتی و پلیسی و نه در فضای هنجار کنی و بی حیایی ارتقا دهیم و این همت اگر چه سخت هست ولی دور نیست ./گلستان ما