مغول؛ پایانی برای شهر افسانه ای «جرجان»/تاریخ 7هزار ساله زیر خاک
شهر تاریخی جرجان که زمانی پایتخت سلسله آل زیار بود و آثار تاریخی فراوان از آن کشف شده است، با 7 هزار سال قدمت در زمان مغول با دوران افسانه ای خود خداحافظی کرد و اکنون بخش زیاد آن زیر خاک است.
به گزارش گلستان 24، یک کارشناس ارشد باستان شناسی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این نکته که شهر تاریخی جرجان پتانسیلی برای جذب گردشگر به شمار می رود، گفت: این شهر در برهه ای از زمان پایتخت سلسله آل زیار بوده است.
حبیب رضایی ضمن اشاره به این نکته که شهر جرجان (گرگان قدیم) که در حاشیه غربی شهرستان گنبد کاووس قرار گرفته، افزود: شهر تاریخی جرجان یکی از شهرهای مهم و مشهور ایران در قرن چهارم تا هفتم هجری است که عده ای از جغرافی دانان قرون گذشته مانند ابن حوقل، جرجان را با شهرهایی مانند ری، نیشابور و کاشان قابل مقایسه می دانند.
وی ادامه داد: در دوران سلسله های مختلف مانند سامانیان، آل زیار، آل بویه و سلجوقیان شهر تاریخی جرجان، جز شهرهای مهم ایران به شمار می رفت.
شهر تاریخی جرجان بر اثر حمله مغول در سال ۶۱۸ قمری ویران شد
این کارشناس باستان شناسی با بیان این نکته که شهر تاریخی جرجان بر اثر حمله مغول در سال ۶۱۸ قمری ویران شد، افزود: حمله مغول باعث شد تا این شهر شکوه و رونق گذشتۀ خود را از دست بدهد.
وی ادامه داد: این محوطه ارزشمند تاریخی در دهه پنجاه هجری، توسط دکتر یوسف کیانی مورد کاوش های باستان شناختی قرار گرفت و آثار با ارزشی از جمله معماری، ظروف سفالی منحصر به فرد، ظروف شیشه ای و فلزی از آن به دست آمد.
رضایی مهمترین یافته های معماری کشف شده این شهر تاریخی را معابر آجر فرش، کوره های ساخت سفال، فلز و کانال های سیستم آبرسانی شهر دانست و تصریح کرد: این آثار کشف شده امروز علی رغم تخریب های فراوان قابل رویت است.
وی از آن جمله کشف کوره های شیشه گری در این منطقه خبر داد و گفت: کشف کوره های شیشه گری، تولید ظروف شیشه ای در این شهر را اثبات کرد.
مهمترین یافته های سفالی شهر جرجان، ظروف معروف به زرین فام است
این کارشناس باستان شناسی ضمن یادآوری این نکته که کشف کوره های شیشه گری در ایران برای اولین بار در این محوطه ثبت شده، افزود: از مهمترین یافته های سفالی به دست آمده از شهر جرجان که دارای شهرت جهانی هستند، ظروف معروف به زرین فام بوده که زینت بخش بسیاری از موزه های دنیا است.
به گفته این کارشناس ارشد باستان شناسی، در کنار آثار باستانی کشف شده از لایه های باستان شناختی این محوطه، گنبد قابوس و امازاده یحیی بن زید از شاخص ترین آثار به جای مانده مرتبط با این شهر تاریخی محسوب می شوند. وی ادامه داد: گنبد قابوس یادگار قابوس بن وشمگیر از سلسله ی آل زیار و متعلق به قرن چهارم و امامزاده یحیی بن زید که بر اساس گچبری های موجود، مربوط به دوران ایلخانان به شمار می رود.
جبیب رضایی با بیان این نکته که این شهر تاریخی با ارزش، اولین اثر ثبت شدۀ استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور است، اذعان کرد: در سال ۱۳۱۰ هجری این اثر به شماره ۴۱ در این فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
وی تصریح کرد: ثبت این اثر قبل از ترنگ تپه، گنبد قابوس، برج رادکان و دیگر آثار با ارزش این استان، می تواند بیانگر اهمیت این اثر تاریخی باشد.
این کارشناس باستان شناسی، خاطر نشان کرد: با توجه به اهمیت شهر تاریخی جرجان، آثار فرهنگی برجای مانده از این شهر اعم از منقول و غیر منقول و موقعیت مکانی این اثر که شامل قرار گرفتن در محدوده شهری، نزدیکی به گنبد قابوس به عنوان اولین اثر ثبتی این منطقه در فهرست آثار جهانی (یونسکو) و مجاورت با امامزاده یحیی بن زید، بستری برای جذب گردشگر به این مکان را فراهم می آورد.
احداث سایت موزه شهری در جرجان بستری برای جذب گردشگر فراهم می کند
وی ادامه داد: احداث سایت موزه شهری در این محل و به نمایش گذاشتن آثار و اشیاء به دست آمده از کاوش های باستان شناختی، تعیین عرصه و حریم اثر و آزاد سازی قسمت هایی از این شهر که دارای مالکیت شخصی است می تواند پتانسیل های جذب گردشگر شهر جرجان را به بالفعل تبدیل کرده و نقش مهمی در شکوفایی گردشگری این استان داشته باشد.
به گفته این کارشناس ارشد باستان شناسی، به دلیل ویژگی ها و شاخصه های منحصر به فرد شهر تاریخی جرجان، این اثر توانایی ثبت در فهرست آثار جهانی را دارد.
وی تصریح کرد: امیدواریم با تلاش و پیگیری های مسئولین، شهر تاریخی جرجان به عنوان دومین اثر جهانی دشت گرگان در فهرست یونسکو ثبت شود که این امر باعث افزایش بیش از پیش گردشگر و در آمد زایی اقتصادی خواهد بود./مهر
ارسال نظر