چرخ‌های صنایع دستی زنگ زد/ سایه چینی‌ها بر بازار هنرهای دستی

به گزارش گلستان 24،  بلورهای شیشه، تصویرهای نقش بسته بر چوب، چادرهای رنگ و وارنگ که ثمره تلاشهای بانوی چیره دست کجوری است، نقش های مایه بر فرش ترکمن، همه و همه تصویرهای زیبایی را از هنردستی ایران زمین خلق کرده است و این آثار زیبا یکجا در قالب نمایشگاهی برای بازدید به صف نشسته اند.

دیگر نه از کالاهای بنجل چینی خبری است و نه از دلالهایی که سایه شان بر سر صنایع دستی سنگینی می کند، بلکه در همه غرفه ها، هنر ایرانی و هنرمندان این مرز و بوم خودنمایی می کند.

اگرچه رنگ و بوی هنر ایرانی را در جای جای نمایشگاه می توان حس کرد اما دیگر هنرمندانش حال و هوای گذشته را ندارند و وقتی به سراغشان می روید می گویند: امان از کالاهای تقلبی و چینی

اگرچه رنگ و بوی هنر ایرانی را در جای جای نمایشگاه می توان حس کرد اما دیگر هنرمندانش حال و هوای گذشته را ندارند و وقتی به سراغشان می روید می گویند: امان از کالاهای تقلبی و چینی.

نوای دلنشین موسیقی آذری سکوت بهاری نمایشگاه را می شکند و چند جوان و دو کودک رقص سنتی و آیین کهن آذربایجان را همراه با ملودی ترسیم می کنند و مردم گرداگردشان حلقه می زنند.

جوانی که سرپرست گروه است، هدفش را معرفی آیین های اصیل و بومی منطقه بیان می کند و می گوید: نگهداشت این آیین ها و معرفی آن به دیگر هموطنان هدف اصلی است.

رحیم مددی مسئول گروه فولکوریک در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه رقص آیینی آذربایجان در نمایشگاه ملی صنایع دستی در نوشهر به نمایش درآمده است گفت: اجرای اینگونه آیین ها در نمایشگاهها سبب می شود تا مردم بیشتر با این آیین ها آشنا شود.

وی معرفی و نگهداشت آیینهای سنتی و اصیل آذربایجان را از جمله اهداف گروه بیان کرد و گفت: آیینهای اصیل زیادی در منطقه وجود دارد که نیاز است در نمایشگاهها معرفی شود.

اینجا نمایشگاهی از هنر اقوام ایرانی است و هنر دست زنان و مردم قومیتهای مختلف یکجا جمع شده اند و صنایع دستی ایران را متجلی کرده اند و هر غرفه و هنرش رازهای نهانی را در خود جای داده است که برای شنیدن باید همصحبت هنرمندانش شد.

وقتی به سراغ هنرمندان این نمایشگاه می روم، همه از واردات بی رویه کالاهای بنجل چینی، وجود واسطه ها، حمایت های ضعیف مسئولان و بالا بودن هزینه های تولید سخن می گویند.

منوچهر کوهی بلوری هنرمند معرق کار که سالها در زمینه این هنر دستی فعالیت می کند و موهایش را در این رشته سپید کرده است، در گفتگو با خبرنگار مهر بها ندادن به هنرهای سنتی را از مشکلات مهم فراروی رونق صنایع دستی برشمرد و عنوان کرد: رشته های مختلف صنایع دستی روز بروز در حال از بین رفتن است و هنرمندان این رشته دیگر رغبت برای فعالیت ندارند.

این هنرمند معرق کار با بیان اینکه مسئولان دیگر حمایت چندانی از هنرمندان صنایع دستی نمی کنند یادآور شد: بالا رفتن هزینه ها، انگیزه را برای فعالیت می گیرد و متاسفانه کارهای تقلبی اجناس چینی نیز بر هنر دستی اصیل دستی ایران لطمه می زند.

کارهای تقلبی و چینی بیشترین ضربه را به هنرهای اصیل ایرانی زده است و باید مسئولان فکری برای این موضوع کنند.

مجری نمایشگاه ملی صنایع دستی در مازندران یادآور شد: کارهای تقلبی و چینی بیشترین ضربه را به کارهای اصیل ایرانی زده است و باید مسئولان فکری برای این موضوع داشته باشند.

وی با تاکید بر کاربردی شدن صنایع دستی یادآور شد: برای کاربردی شدن هنرهای دستی ایران باید مسئولان حمایت لازم را داشته باشند و به تولیدکنندگان تسهیلات مناسب با بهره اندک داده شود تا کارگاههایشان را رونق بخشند.

این هنرمند معرق کار تصریح کرد: افزایش نرخ بیمه و هزینه ها سبب شده تا هنرمندان راغب به تولیدات هنری نداشته باشند و هر سال شاهد استقبال کمرنگ از صنایع دستی هستیم و اگر جلوی واردات بی رویه اجناس چینی به کشور گرفته شود مطمئنا بازار صنایع دستی ایران به رونق مطلوب خواهد رسید.

کوهی بلوری که سابقه شرکت در نمایشگاههای بین المللی از جمله ترکیه را دارد عنوان کرد: استقبال از هنرهای دستی ایرانی در نمایشگاههای خارجی بسیار بالاست اما مشکلاتی نظیر بالابودن نرخ کرایه های حمل و نقل از غربت هنرمندان برای حضور در این نمایشگاهها می کاهد.

مجری نمایشگاه ملی صنایع دستی در مازندران با بیان اینکه ۴۰ غرفه در نمایشگاه ملی صنایع دستی نوشهر برپا شده است گفت: از استانهایی نظیر مرکزی، گلستان، مازندران، زنجان، آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل و غیره در این نمایشگاه شرکت کنند.

وی با عنوان اینکه نمایشگاه ملی صنایع دستی نوشهر هشت روزه است ادامه داد: حدود ۳۲ غرفه تقریبا به صورت رایگان به هنرمندان برای عرضه صنایع دستی واگذار شده است و اولویت شرکت در نمایشگاههای صنایع دستی مازندران با هنرمندان استان است و سپس از سایر هنرمندان کشور نیز برای حضور دعوت می شود.

مجری نمایشگاه ملی صنایع دستی در مازندران ادامه داد: متاسفانه برای برپایی نمایشگاه اسپانسری نداریم و تمامی هزینهها را شخصا تقبل کرده ایم درحالیکه برپایی این نمایشگاهها به پویایی و رونق هنر دستی کمک می کند.

هزینه های بالای تولید کمرشکن شده است

وی ادامه داد: تلاش داریم تا در نمایشگاههای صنایع دستی، کالاهای بنجل و بی کیفیت عرضه نشود زیرا به رونق و کاربردی شدن آن لطمه می زند.

در این نمایشگاه صنایع دستی که هشت روزه است و در حاشیه پارک نگین نوشهر برپا شده است، هنر میناکاری اصفهان چشم نوازی می کند و حسین وردی نژاد هنرمند میناکار اصفهانی نیز که همانند دیگر هنرمندان سینه پرغصه ای دارد می گوید: هزینه های بالای تولید مثل رنگ های مورد نیاز گیاهی ازجمله این مسائل است.

وی ادامه داد: خوشبختانه در اصفهان تاحدی به صنایع دستی بها داده می شود و وضعیت تاحدودی مطلوب است.

اوج هنر صنایع دستی مرکزی را می توان با دیدن آثار پیکرتراشی هنرمندان این استان به نظاره نشست و محسن خلجی از هنرمندان صنایع دستی استان مرکزی نیز که در زمینه پیکر تراشی فعالیت دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیشنه قابل توجه صنعت چوب در استان مرکزی یادآور شد: این استان قابلیتهای زیادی در زمینه هنرهای دستی دارد.

وی بازار فروش را دغدغه مهم هنرمندان صنایع دستی بیان کرد و گفت: حمایتهای صورت گرفته از هنرمندان صنایع دستی در این استان نیز چندان مطلوب نیست.

وی با اشاره به هنر کار دل است یادآور شد: متاسفانه از طریق هنر نمی توان نان آوری کرد و بیشتر هنرمندان به خاطر علاقه در این رشته فعالیت می کنند.

خلجی که به گفته خودش در بیش از ۵۰ نمایشگاه بین المللی شرکت کرده است، استقبال دیگر کشورها را از آثار دستی هنرمندان مطلوب برشمرد.

این هنرمند که ۱۴ سال در زمینه تولیدات هنرهای دستی فعالیت دارد و ۲۰ نفر در کارگاه تولیدی اش مشغول فعالیت هستند ادامه داد: حدود سه سالی است که دولت اقدام به بیمه هنرمندان صنایع دستی کرده است.

وی به حضور پررنگ دلالان در بازار صنایع دستی اشاره و اعلام کرد: همچنین ورود محصولات چینی به هنرمندان صنایع دستی بسیار لطمه زده است و توان رقابت را از تولیدکننده داخلی می گیرد.

هنرهای دستی منطقه کجور احیاء شود

در این نمایشگاه هم هنردستان مردان و زنان ایران و هم نیکی خیرات می شود چرا که در یکی از غرفه های نمایشگاه، تولیدات دستی مددجویان زندانی برپا شده و عایدات فروش این محصولات به خانواده های زندانیان تعلق می گیرد.

بخش کجور نوشهر نیز از مناطق با سابقه در حوزه صنایع دستی ایرانی است که جایی برای عرضه هنرهایش در نمایشگاه پیدا کرده است و زهرا سلطانی مربی آموزش صنایع دستی در این منطقه که با حمایتهای صورت گرفته اقدام به برپایی غرفه بصورت رایگان در نمایشگاه کرده بود، به خبرنگار مهر می گوید: انواع صنایع دستی مانند گلیم بافی، گبه بافی، جاجیم بافی در این نمایشگاه عرضه شده است.

وی با اشاره به محرومیت منطقه کجور، ارائه تسهیلات برای کارآفرینی در بخش صنایع دستی را لازم برشمرد و گفت: با حمایت مسئولان می توان بسیاری از صنایع دستی از یاد رفته منطقه را دوباره احیا و به نسل کنونی معرفی کرد.

سلطانی یادآور شد: فعالیت در حوزه صنایع دستی بیشترین اشتغال زایی را دارد و با کمترین هزینه می توان نسبت به رونق این رشته اقدام کرد.

فاطمه نصیری دیگر هنرمند صنایع دستی که در زمینه چرم بافی و چرم دوزی فعالیت دارد عنوان کرد: برای تهیه مواد اولیه این رشته باید به دیگر مناطق برویم و این امر هزینه های تولید را بالا می برد.

غرفه صنایع دستی زنجان مملو از دست ساخته های هنرمندان این دیار است، انواع ظروف مسی که روی هم چیده شدند و هنر هنرمندان این دیار را نمایش می دهد و هنرمندی که می گوید: برای تولید ظروف مسی مشکلی نداریم اما در در تولید چاقو که از صنایع دستی مهم زنجان است با مشکل تامین مواد اولیه روبرو هستیم.

وی بیان داشت: گرانی ابزار و مواد اولیه مانند سنگ، سبماده و دیگر ملزومات از مشکلات فراروی هنرمندان این رشته است و به همین دلیل بیشتر مواد اولیه را از جاهای دیگر تامین کنیم، مشکلات زیادی در این بخش وجود دارد.

این هنرمند صنایع دستی، نبود بازارچه صنایع دستی در استانهای کشور از جمله زنجان را از دیگر مسائل فراروی برشمرد و عنوان کرد: حمایتهای صنایع دستی نیز از هنرمندان چندان مطلوب نیست.

در تک تک غرفه های نمایشگاه صنایع دستی می توان اوج هنر و خلاقیت ایرانی را مشاهده کرد، هنرهایی برآمده از دستان به رنج خوگرفته مردان و زنانی که خود در پس هنرهایشان گمشده و روزگار می گذرانند تا زیبایی و هنر را به خانه هایمان ارمغان است اما افسوس که این هنرهای اصیل در رقابت با کالاهای بی کیفیت چینی، همواره بازنده اند.

بازدید از نمایشگاه به پایان می رسد و نوای دلنشین موسیقی آذری که تداعی گر آیین سنتی آذربایجان است همچنان به گوش می رسد.

گزارش: علیرضا نوری کجوریان