برنامه های غیر هنری کمر دومین تالار باشکوه کشور را شکست

به گزارش گلستان24، یک گرگان است و یک میدان فخرالدین اسد گرگانی، میدانی که دومین تالار باشکوه کشور در گوشه‌ای از آن مانند نگینی می‌درخشد و محل رفت‌وآمد اهالی و دوستداران فرهنگ و هنر کشور و استان گلستان است.

هنرمندانی که از ۴۰ سال پیش برای برگزاری نمایشگاه، اجرای تئاتر، موسیقی و ... از سراسر کشور به گرگان رفت‌وآمد دارند نام این تالار را به‌خوبی می‌شناسند. تالاری که در ابتدا با نام «تالار گرگان» شناخته می‌شد اما برای انتخاب نامش جمعی از فرهیختگان و نویسندگان گرد هم جمع شدند و با تهیه فهرستی از مشاهیرگرگان زمین سرانجام نام تالار را به نام خالق «منظومه ویس و رامین» یعنی فخرالدین اسعدگرگانی سند زدند.

تالاری با تجهیزات اختصاصی

آنطور که می گویند ساخت این تالار در سال ۱۳۵۱ آغاز شده و در هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۷ افتتاح‌شده است. مجموعه‌ی فخرالدین اسعد گرگانی با متراژ پنج هزار و ۵۰۰ متر دارای سه سالن اجرا و دو سالن تمرین است؛ به گفته برخی از کارشناسان تجهیزات به کار رفته در این تالار در آن زمان اختصاصی ساخته شده و نمونه داخلی و خارجی ندارد. البته معماری منحصربه‌فرد این فضای فرهنگی هنری هم در نوع خودش زیبایی‌هایی دارد.

برای دانستن تاریخچه دقیق‌تری از این تالار به سراغ یکی از کارمندان بازنشسته تالار فخرالدین به نام محمد غلامی می‌روم، مردی که ۳۰ سال از عمر خود را در سِمَت‌های معاون تالار و مسئول این تالار باعظمت سپری کرده است؛ گرچه بازنشسته شده اما دلسوزانه همچنان پیگیر تالار و مشکلاتش است.

برای صحبت اتاق مدیریت تالار در اختیارمان قرار می‌گیرد، اتاقی که با نقش و نگارهای فرش ترکمنی گچ‌بری شده است و نگاه هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.

 غلامی می‌گوید شروع ساخت بنای تالار در سال ۵۱ بود، ازآنجایی‌که گرگان شهر فرهنگ دوستی بود و موسیقی و تئاتر در این شهر زیاد برگزار می‌شد در زمان طاغوت به اداره فرهنگ و هنر آن زمان دستورساخت این مجموعه داده شد، در ابتدا تصمیم گرفته شدفضای تالار در حد آمفی‌تئاتر ساخته شود اما بنایی که در آن زمان برای تالار در نظر گرفته بودند جوابگوی ۲۰ الی ۳۰ سال آینده نبود به همین دلیل انتهای سالن و ضلع شرقی حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ متر به فضای ساختمان اصلی اضافه شد.

غلامی ادامه می‌دهد: زمانی که ساخت ساختمان به اتمام رسید و تجهیزات فنی را برای نصب وارد ساختمان می‌کردند در سال ۵۶ شروع به استخدام نیروی کادر فنی کردند و من هم در همان سال‌ها به همراه ۸۰ الی ۹۰ نفر دیگر به استخدام تالار درآمدم.

وی اضافه می‌کند: اواخر سال ۵۶ همسر شاه مخلوق برای بازدید از این تالار آمد و در حین بازدید دستور تغییر و تحولات داده شد تا در سال ۵۷ یا ۵۸ افتتاح شود، در حین انجام تغییرات انقلاب رخ داد و کارشناسان انگلیسی و اسکاتلندی که در آن زمان تحت نظارت شرکت ایرانی مشغول کار بر روی تالار بودند از کشور خارج شدند و تکمیل تجهیزات نیمه‌کاره رها شد.

با تجربه اندک تجهیزات را کامل کردیم

غلامی ادامه می‌دهد: در آن زمان کارمندانی که به استخدام تالار درآمده بودند دوره آموزشی چند ماه ای را گذرانده بودند و با اتکا به همان آموزش‌ها و با همان تجربه اندک تا حدودی توانستیم نواقص نور و واحد صحنه را برطرف کنیم و ازآنجایی‌که تمام دستگاه‌های به‌کاررفته در این تالار انگلیسی و برای ما ناشناخته بود با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم.

این پیشکسوت تالار از استخدام عوامل اجرایی تئاترگرگان در آن زمان می‌گوید و ادامه می‌دهد: عوامل تئاتر در همان سال شروع به فعالیت کرد و در سال ۵۸ درایام اولین دهه فجر و پیروزی انقلاب اسلامی تالار فخرالدین اسد گرگانی با اجرای تئاتری که هنرمندان گرگانی آماده کرده بودند با حضورمسئولان کشوری و استانی آن زمان رسماً افتتاح شد و کار خود را آغاز کرد.

به همراه آقای غلامی به پشت‌صحنه تالار فضایی که از دید مخاطبان پنهان است و عمدتاً محل استراحت عوامل اجرایی تئاتر، نمایش و کنسرت‌های موسیقی است می‌روم. غلامی با اشاره به پرده‌هایی نصب شده برای هرکدام توضیحاتی ارائه می‌کند و بعد به (لَت) های چوبی که به حالت جمع شده در پشت صحنه قرار دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: این لت‌ها ویژه برگزاری ارکست سمفونیک است و من در بازدیدی که از سایر تالارهای کشور داشته‌ام مشابه آن را ندیده‌ام.

بعد از پشت صحنه به طبقه فوقانی می‌رویم، جایی که تمام تجهیزات مربوط به بالا و پایین بردن پرده‌ها ودستگاه های دیگر در آنجا قرار دارد، انواع و اقسام تجهیزاتی که اسم‌هایشان را نمی‌دانم در راهرویی پشت سر هم قرارگرفته است. طناب‌های بزرگی که مربوط به نگهداری پرده‌های مختلف سِن است به شکل حلقه‌هایی دور هم پیچ خورده؛ هریک روی یک گیره قرار گرفته‌اند.

در اینجا غلامی انواع پرده‌ها رانشانم می‌دهد و با اشاره به پرده آهنی منحصربه‌فردی که در کمتر تالاری درسطح کشور دیده‌شده می‌گوید: کارایی این پرده آهنی به این شکل است که اگر زمانی در فضای تالار آتش‌سوزی رخ داد این پرده از گسترش آتش به روی صحنه جلوگیری می‌کند، علاوه بر پرده آهنی پرده‌های مخصوص ویدئوکنفرانس، سینما و تئاتر و ... نیز دیده می‌شود.

تخریب های تالار قلبم را به درد می آورد

بعد از بازدید کوتاه به سالن همکف برمیگردیم، موقع پایین آمدن از پله‌ها غلامی با ابراز تأسف می‌گوید هر وقت به فضای تالار می‌آیم و کمبودها و تخریب‌هایی را که بر اثراستفاده زیاد و خارج از توان تالار به وجود آمده را می‌بینم قلبم به درد می‌آید. در همین حین به لابی همکف می‌رسیم.

غلامی با اشاره دست پارکت‌های چوبی تخریب‌شده را نشانم می‌دهد و می‌گوید: زمانی که ما در این مجموعه فعالیت می‌کردیم کوچک‌ترین تخریب‌ها را با سرعت تعمیر می‌کردیم اما در سال‌های بین ۸۴ تا ۸۶ که کارمندان تالار به‌یک‌باره همگی بازنشسته شدند و نیروهای جدید بدون تجربه جایگزین کارکنان سابق شدند در اثر نبود تجربه زمینه ساز بروز تخریب در سطح تالار شده‌اند؛ برای مثال در قسمت‌هایی که نباید کولرگازی یا اسپیلت کارگذاشته شده است؛ آب خارج شده از این کولرها برروی پارکت‌های چوبی کمیاب کف لابی ریخته شده و باعث خرابی آنها شده است.

بعد از چرخی زدن در تالار به سراغ امیرغلامی مدیر تالار می‌روم و از اوضاع و احوالات فعلی تالار جویا می‌شوم، امیرغلامی فرزند محمد غلامی است که حالا با بهره گیری از تجربه‌های پدر و دیگر بازنشستگان تالار درصدد برطرف کرن ایرادات تالار است.

غلامی گوید: به لحاظ ساختمانی مشکلاتی از جمله نشت آب، تخریب ناشی از باران و فرسودگی، موج برداشتن لابی در اثر زلزله و ... گوشه‌ای کوچک از مشکلات است.

مدیرتالار فخرالدین اسد گرگانی با اشاره به مشکلاتی که در زمینه تجهیزات از قبیل تجهیزات صحنه‌ای مانند نور و صدا و در زمینه تاسیسات گرمایشی، سرمایشی، برقی و مکانیکی می‌گوید: در زمان تجهیز کردن تالار قطعاتی که مورد استفاده قرار گرفته است سفارشی بوده و فقط برای تالار فخرالدین ساخته شده و نمونه آن در دیگر کشورها و ایران وجود ندارد؛ متاسفانه این سفارشی بودن تجهیزات کار را برای ما سخت کرده است چون نمی‌توانیم مشابه داخلی برایش پیدا کنیم و در زمان خرابی باید به کلی مجموعه را عوض کنیم که این امر مستلزم هزینه زیادی است.

وی ادامه می‌دهد: متاسفانه بودجه‌ای که برای تالار در نظر گرفته می‌شود فقط کفاف هزینه‌های روزانه تالار را به سختی می‌دهد و ما مجبوریم در زمان خراب شدن قطعه‌ای مشابه قطعه خراب شده را ازمکان دیگر برداشته و جایگزین کنیم.

متاسفانه بودجه‌ای که برای تالار در نظر گرفته می‌شود فقط کفاف هزینه‌های روزانه تالار را به سختی می‌دهد و ما مجبوریم در زمان خراب شدن قطعه‌ای مشابه قطعه خراب شده را ازمکان دیگر برداشته و جایگزین کنیم

غلامی با اشاره به حوزه تاسیسات می‌گوید: در حوزه تاسیسات یک بخش مربوط به موتور خانه مستهلک شده و کیفیت خود را از دست داده و برای برطرف کردن مشکلات آن به ۵۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است.

وی با بیان اینکه برق اضطراری مسئله مهمی است می‌گوید: نیاز به موتور ژنراتور برق اضطراری در زمان برگزاری کنسرت یکی از ملزومات است چرا که اگر در وسط اجرای برنامه کنسرت برق قطع شود، برق اضطراری فقط هشت پروژکتور را روشن نگه می‌دارد که این مقدارپاسخگوی کنسرت و نمایش نیست.

غلامی می‌افزاید: قیمت موتور ژنراتور حدود ۱۰۰ میلیون تومان است و در صورت خرید آن مشکل ما در این زمینه برطرف می‌شود.

در رابطه با هزینه‌های تعمییر پارکت‌های لابی از غلامی می‌پرسم، می‌گوید: لابی پایین، بالا، راه پله و صحن اصلی حتماً نیازبه تعویض دوباره کفپوش دارد و طبق برآورد هزینه ما حداقل ۳۰۰ میلیون تومان هزینه برای تعویض پارکت‌ها لازم است.

وی اضافه می‌کند: اگر منابع مالی در دسترس باشد برای صحنه تجهیزات به روز استفاده می‌کنیم به عنوان مثال سِن گردان جزء نیازهای تالار امروزی است که متاسفانه این تالا از آن بی بهره است.

غلامی می‌گوید: میزنور تالار نگاه یک سال است که سوخته است و هزینه آن حدود ۲۶ میلیون تومان است همچنین اتاق صدا مشکل دارد و ما صدا را به شکل میکروفن به میکروفن داریم.

تعداد کارکنان تالار از ۸۰ نفر به ۸ نفر کاهش داشته است

مدیر تالار اضافه می‌کند: روزگاری این تالار با ۸۰ نفر اداره می‌شده اما اکنون این تعداد به ۸ نفر رسیده است و کمبود نیرو یکی دیگر از مشکلات این تالار است؛ اگر این تالار در جای خودش یعنی فقط بحث فرهنگ و هنر استفاده شود کمی از بار مشکلاتش حل می‌شود اما ما متاسفانه شاهد هستیم اکثر دستگاه‌ها و نهادها برنامه‌های خود را به شکل رایگان در این مکان برگزار می‌کنند و هزینه‌هایی را برای تالار به وجود می‌آورند.

غلامی با اشاره به بودجه ۱۰۰ میلیون تومانی تالار طی یک سال می گوید: برای نگهداری تالار حداقل به ۸۰۰ میلیون تومان بودجه در سال نیاز است و از طرفی من معتقدم اگر استفاده از تالار اختصاصی شود هزینه‌های آن پایین می‌آید و دیگر تخریبی هم صورت نمی‌گیرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی در رابطه با مشکلات تالار می‌گوید: سالهای متمادی از ظرفیت تالار استفاده شده است اما برای رفع آسیب‌های اساسی آن اعتباری در نظر گرفته نشده است و طبق برآورد انجام شده از طرف کارشناسان وزارت ارشاد دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان برای تعمیر و تجهیز تالار نیاز است که البته طبیعی است چنین رقمی خارج از توان دستگاه است چرا که این رقم مربوط به یک سال و دو سال نیست بلکه در طول سالیان متمادی تجمیع شده است و تبدیل به یک رقم درشت شده است.

خصوصی سازی، راه برون رفت از مشکلات تالار

حجت الاسلام فضیلت راه برون رفت از این وضعیت تالار را واگذاری به بخش خصوصی می‌داند و می‌گوید ازآنجایی که اعتبارات دولتی پاسخگوی هزینه‌های جاری نیست از طرفی نمی‌توانیم به هنرمندان خدمات ندهیم به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای نصف روزهایی از سال مدیریت تالار را به بخش خصوصی واگذار کنیم تا از محل درآمدهای آن لااقل هزینه‌های جاری تالار تأمین شود.

 لازم است مسئولان زیربط فکری اساسی برای نگین فرهنگی شهر گرگان انجام دهند، به عنوان مثال اگر قرار است فضای فرهنگی جدیدی با هزینه میلیاردی ساخته شود به جای آن باصرف یک سوم همان هزینه‌های میلیاردی مرهمی بر زخم‌های تالار فخرالدین اسد گرگانی گذاشته شود تا نگذاریم گرد پیری و فرسودگی بر چهره این مکان فاخر بنشیند.

منبع: مهر