استفتائات جمعیتي (نظر مراجع در مورد تنظیم خانواده )

بسم الله الرحمن الرحيم

استفتائات جمعیتي (نظر مراجع در مورد تنظیم خانواده )

به گزارش گلستان 24 :‌آيا مي‌دانيم نظر مراجع و علماي دين در مورد روشهاي موجود در تنظيم خانواده چيست؟ آيا از حرمت اين روش‌ها و درآمد حرام آن آگاه هستيم؟ بد نيست به برخي از استفتائات بنگريم.

سؤال 1- در حال حاضر كه سياست‌هاي كلي نظام در جهت افزايش نرخ باروري كل تغيير يافته متأسفانه هنوز آموزش‌ها، مشاوره‌ها و ارائه خدمات در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بر اين اساس تغيير نيافته و شبكه دهها هزار نفري متشكل از بهورزان، كارشناسان و رابطان بهداشتي كه در گذشته در راستاي سياست‌هاي كنترلي عمل مي‌نمودند، همچنان بر اين اساس و يا به علت عدم تغييرات لازم در نحوه فعاليت‌ها در ابهام به سر مي‌برند، خواهشمند است با توجه به ارتزاق كليه عناصر اين سيستم از منابع نظام اسلامي، بفرمائيد

تعلل و تأخير در انجام اقدامات اصلاحي چه حكمي دارد؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

1. ادامه سیاست قبلی شرعا جایز نیست.
2. باید پرسنل وزرات بهداشت از آن خودداری کنند.

• آیت الله العظمی نوری همدانی:

1. در فرض سوال تعلل و تاخیر جایز نیست.
2. لازم است که یک تصمیم همگانی صورت بگیرد و اطاعت از مقام معظم رهبری واجب است. 1. کمکهای حکومت اسلامی در راه ایجاد کار و اشتغال برای جوانان و حل موضوع مسکن و تامین احتیاجات 2. فرهنگ سازی نسبت به مردم برای تسهیلات امر ازدواج و حذف تشریفات و تقلیل مهریه 3. ترغیب به تولید نسل و اعطای مزایا برای فرزندهایی که بوجود می آید با اولویتهایی در تعداد

• آیت الله العظمی علوی گرگانی: 

1. لازم است که تمامی افرادی که در این زمینه کمترین فعالیتی دارند نسبت به وظائف خویش در جهت تشویق و ترغیب مردم و مراجعین آنها به کثرت جمعیت اقدام نمایند.
2. تعلل و تاخیر در این کار ضمانت آور است.
3. باید بدانند که حقوق دریافتی آنها شبه دار خواهد بود.

سؤال 2- همانطور كه واقفيد در بخش سلامت از بين سه مفهوم خواسته، تقاضا و نياز آنچه در اولويت است، نياز است. بنابراين اقدام به هر عملي بر اساس انديكاسيوني كه به لحاظ علمي پذيرفته است، صورت مي‌گيرد. در ارتباط با زايمان نيز، انديكاسيون‌هاي سزارين مشخص است، ولي به هر دليلي هم اكنون متخصصان زنان و زايمان و البته در مواردي خود زنان تمايل نشان مي‌دهند كه عمدتاً به علت كاهش درد ناشي از زايمان، به روش جراحي و سزارين زايمان داشته باشند و همين باعث شده كه ميزان سزارين در كشورمان به بيش از سه برابر ميانگين جهاني برسد. از طرفي سزارين در كاهش نرخ باروري كل كشور دخالت مستقيم دارد. زيرا احتمال تعدد بارداري را محدود مي‌كند. خواهشمند است با توجه به اينكه وزارت بهداشت برخلاف وظايف ذاتي خود يعني نظارت نسبت به صدمات ناشي از اين نوع جراحي‌ها و قانونمندسازي فعاليت‌هاي متخصصان زنان و زايمان و سعي در تشويق آنها به ترويج زايمان‌هاي طبيعي در مواردي كه ضرورتي به سزارين نيست، توجه كافي ندارد، صراحتاً در اين ارتباط ، نظر فقهي خود را اعلام فرمايند.

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: سزارین جز در موارد ضروری اشکال دارد و اطبای محترم باید مراقب این حکم الهی باشند و در غیر آن اقدام نکنند.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: با توجه به آنچه مرقوم داشته اید در صورتی که سزارین ضرورت نداشته باشد جایز نیست و البته تشخیص ضرورت مربوط به پزشکان متخصص و متعهد است.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی:

1. سزارین تا زمانی که اضطرار و ضرورت نباشد حرام است.
2. کسی که درخواست می­کند فعل حرام انجام داده و پزشک اقدام کننده هم مرتکب حرام شده
3. هم ضمانت دیه بعهده اوست.
4. هم مرتکب فعل جنایی شده است.
5. وزارت بهداشت باید به وظیفه شرعی و قانونی خود نسبت به عدم اجراء سزارین مگر در موارد ضرورت عمل نماید.

سؤال 3- سياست‌هاي باروري دولت در جهت كاهش رشد جمعيت بود و بيش از 11 نوع روش پيشگيري از بارداري اعم از قرص، كاندوم، آمپول، كپسول‌، نورپلنت، IUD، NSV، TL، و … در برنامه‌هايي به نام سلامت مادر و كودك و باروري سالم تعبيه شده است. هم اكنون كه سياست باروري دولت بنا بر سياست كلي نظام به افزايش نرخ باروري كل به بيش از حد جانشيني تغيير يافته است، تغييري در اين ارتباط حاصل نشده، خواهشمند است در اين خصوص و به ويژه عقيم‌ساز‌ي‌هاي دائمي كه غالباً نيز برگشت‌ناپذير هستند نظر خود را اعلام فرمائيد.

آيا روش‌هايي كه نقص عضو  و عقيمي در شرايط معمول براي مادر دارد، مجاز است؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: در شرایط فعلی واجب است از تمام این روش ها پرهیز شود.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: خیر، جایز نیست.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: ما قبلا هم در استفتائات گذشته متذکر شده بودیم که

1. بستن لوله اگر موجب نقص عضو شود حرام و
2. پزشک مجری این کار مرتکب فعل حرام شده و ضمانت هم دارد.

سؤال 4- متأسفانه در حال حاضر تشويق به تك فرزندي رويه‌ي جايزي در اجتماع شمرده مي‌شود. در حالي كه مبادرت به اين مسئله، فرزندان و خانواده‌ها را با آسيب‌هايي روبرو ساخته و مي‌سازد. تك فرزندي زمينه رشد و تكامل كامل ذهني، رواني و مهارتي را در اكثر موارد از آنها مي‌گيرد و در آينده فرزندان آنها به ويژه در صورتي كه با تك فرزندي مثل خود ازدواج كنند، از ازدحام و فاميل مثل عمه، عمو، دايي و خاله بي‌بهره مي‌گيرند و به اين صورت خانواده‌هاي هسته‌اي شكل مي‌گيرند كه در آينده مشكلات بيشتري را به همراه خواهند داشت.

خواهشمند است نظر خود را درباره پيشگيري از اين فرهنگ‌سازي و لزوم بيان روشن عوارض اين نوع موارد در جامعه به ويژه از ناحيه رسانه‌ها و افراد متخصص اعلام فرمائيد.

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: لازم است آگاهان عوارض سوء تک فرزندی را برای عموم مردم تبیین کنند تا افراد از آن بپرهیزند.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال تبیین آن برای مردم لازم است با توجه به آنچه که مرقوم داشته اید و امروز نقشه های دشمنان نیز روشن شده است لازم است که رسانه ها و افراد متخصص و هر عالمی که تاثیر گذار باشد همه و همه در ترغیب به تکثیر نسل اقدامات جدی و جمعی بعمل آورند.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: این فرهنگ، فرهنگ نسخه پیچیده غرب است که برای امت مسلمان پیچیده شده و لذا تمامی دست اندرکاران این مساله اعم از بهورزان، پرستاران، مسئولین بخشهای سلامت و پزشکان و جامعه بیمارستانی و رسانه ها لازم است که مردم را تشویق به کثرت جمعیت نمایند و هر کاری که باعث ترویج فرهنگ غرب شود حرام است.

سؤال 5- هر كدام از روش‌هاي پيشگيري از بارداري داراي مزايا و معايبي است. معمولاً به مراجعه كننده مزايا كم و بيش توضيح داده مي‌شود و بعضاً بزرگنمايي‌هايي هم در اين ارتباط صورت مي‌گيرد ولي معايب آن به روشني اظهار نمي‌شود به ويژه در مواردي كه جراحي‌هاي دائمي صورت مي‌گيرد و اين عملي برخلاف منشور حقوق بيمار است.

خواهشمند است در اين رابطه نظر حضرتعالي اعلام گردد.

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: امانت ایجاب می کند که پزشکان همه اینها را به اطلاع مراجعه کننده برسانند.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال لازم است صادقانه مطالب را به مراجعه کننده بگویند و منشور حقوق بیمار لازم است که مورد توجه قرار بگیرد.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: هرگونه عملی که موجب نقص عضو دائم و عقیم شدن دائم زن گردد حرام و مجری این عمل مرتکب حرام شده و ضمانت آور هم می باشد.

سؤال 6- اقدام به جراحي دائمي در جلوگيري از بارداري اعم از وازكتومي و توبكتومي در صورتي كه برخلاف قوانين كشور ولو با رضايت بيمار و ساير شرايط حاكم بر آن گيرد، توسط پزشك معالج چه حكمي دارد؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: این کار جایز نیست.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: رعایت قوانین اسلامی کشور لازم است و تخلف از آن از هرکس باشد جایز نیست.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: جراحی دائمی حرام است و رضایت بیمار دلیل بر ارتکاب این عمل نمی شود و پزشک مرتکب فعل حرام شده و ضامن هم می باشند.

سؤال 7- تك فرزندها به سبب تنهايي و عدم توانمندي‌هايي كه بعضاً در محيط اطراف خود مي‌بينند، پدر و مادر را به نوعي تحت فشار قرار مي‌دهند كه از تنهايي به درآيند. در صورتي كه پدر و مادر بدون هيچ مانعي، رغبتي به فرزندآوري نكند و در آينده به علت همين مسئله،‌ اشكالاتي متوجه آموزش و تربيت و عواطف فرزند مي‌شود، آيا گناهي متوجه والدين است؟

خواهشمند است نظر شفاف خود را در اين زمينه اعلام داريد.

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی:به یقیین تک فرزندی مشکلات زیادی برای آن فرزندان دارد و هرگاه این مشکلات جدی باشد، لازم است پدر و مادرها تجدید نظر کنند.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال از جوابهای قبل این مطلب معلوم شد.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: اینگونه تفکرات یعنی تفکرات تک فرزندی یک نوع بد بینی به خداوند متعال است که چه بسا از مصادیق حرام باشد.

سؤال 8- امروزه معلوم شده كه خوردن قرص و استفاده از برخي آمپول‌ها و هورمون‌ها به منظور پيشگيري از حاملگي داراي عوارض و معايبي است، به ويژه آنكه اين اقلام طولاني مدت استفاده شوند، مبادرت به اين روش‌ها، چه حكمي دارد؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: در صورتی که به تصدیق اطبای متعهد و آگاه ضرر مهمی داشته باشد، استفاده از آن جایز نیست.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال مبادرت به روش هایی که مرقوم داشته اید در شرایط فعلی جایز نیست.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: در صورتیکه ضرر و زیان آنها قطعی است استفاده از آن بصورت طولانی جایز نیست.

سؤالات 9- در صورتي كه متخصصان زنان و زايمان  به منظور رفع حالت‌هاي اورژانسي از خود و دريافت وجه اضافي، بدون دليل پزشكي بيماران، را وادار سازند كه در زايمان خود از يك عمل كم عارضه (زايمان طبيعي) به يك عمل عارضه‌دار (جراحي سزارين) راضي شوند، اين اقدام آنها چه حكمي دارد؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: قبلا جواب داده شد.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال جایز نیست مگر آنکه ضرورتی در بین باشد.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: این کار حرام و موجب ضمانت است و باعث وجوب دیه بر عهده پزشک هم خواهد بود.

سؤال 10- نظر كلي شما راجع به سياست‌هاي كاهش جمعيت در كشور در شرايط كنوني چيست؟

همچنين در صورتي كه مسامحه در اين خصوص، در آينده كشور را با خطرات جدي اقتصادي، فرهنگي و دفاعي روبرو نمايد، مقصر چه كساني هستند؟

در ضمن در وضعيت فعلي كه مسئولين خطر جدي كاهش رشد جمعيت كشور در 3-2 دهه‌ي آينده را طرح كرده‌اند، بي‌توجهي به حل اين مسئله به ويژه از سوي برخي دستگاه‌هاي دولتي و صاحب‌نظران دخيل در مسئله چه حكمي دارد؟

• آیت الله العظمی مکارم شیرازی: با توجه به اینکه خطرات کاهش جمعیت روشن شده، باید این مسئله جدی گرفته شود و به هر نحو ممکن از آن جلوگیری نمایند و ما نظرات خود را مشروحا گفته ایم.
• آیت الله العظمی نوری همدانی: بی توجهی به موضوعی که مرقوم داشته اید باید بعنوان یک منکر در اجتماع اسلامی مورد نهی و منع قرار بگیرد تا همگان وظیفه اسلامی خود را انجام بدهند.
• آیت الله العظمی علوی گرگانی: به نظر می رسد که در این مقطع از زمان که کشور در خطر پیر شدن جمعیت پیش می رود بر تمامی آحاد مردم مسلمان، بخصوص زوجین جوان و قابل ازدیاد نسل لازم است که در این امر مهم اقدام لازم را بکار برند و بر مسئولین بالخصوص نمایندگان مجلس و وزارت بهداشت لازم است که تمام راههای قانونی را که باعث می­شود جمعیت کشور زیاد شود فراهم نمایند و قوانین سابق را ملغی نمایند و بر کادر پزشکی و سلامت و بیمارستانی لازم است که نسبت به عملکرد سابق خود تجدید نظر نمایند و مردم را نسبت به ازدیاد نسل تشویق نمایند.