گرانی 18 قلم کالای اساسی/ چرا هنوز هم همه چیز گران می شود؟

به گزارش گلستان 24، این روزها اخبار مربوط به توافق هسته ای نقل محافل اقتصادی و سیاسی است.توافقی  که در سایه تلاش های تیم مذاکره کننده و به ثمر رسید اما بی تردید این پایان کار برای دولت یازدهم نخواهد بود.دولتی که همه مشکلات اقتصادی ایران را به نوعی به تحریم ها گره زد و آثار سوء تحریم و مدیریت غلط دولت دهم را عامل گرانی و رکود معرفی کرد، حالا با  توافق هسته ای امیدهای زیادی را برای ارزانی و رونق بازارهای اقتصادی ایجاد کرده است که عملا هنوز گامی در ارتباط با آن برداشته نشده و هنوز هم اخبار گرانی هایی به گوش می رسد کهکسی مسئولیت آن را نمی پذیرد.

امیدهایی که توقع مردم از دست اورهای توافق هسته ای را بسیار بالا برده و درواقع بسیاری از افکار عمومی در انتظار معجزه اقتصادی پس از توافق  هسته  ای هستند اما در هر حال واقعیت این است که وضعیت اقتصادی جامعه هنوز مساعد نیست و هنوز هم دخل و خرج بسیاری از خانوارها با هم نمی خواند.

گزارش بانک مرکزی از نخوادن دخل و خرج ها

به تازگی نیز، بانک مرکزی در گزارشی درآمد سالانه یک خانوار ایرانی در سال ۹۳ را ۳۱ میلیون و ۳۹۳هزار تومان و هزینه آنها را ۳۲میلیون و ۸۷۶هزار تومان اعلام کرده است.

براساس گزارش خلاصه‌ای از نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران در سال ۹۳ که بانک مرکزی منتشر کرده است، بودجه خانوارهای ایرانی کفاف هزینه‌ها را نمی داد. آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری ایران در سال ۱۳۹۳ با مراجعه به حدود 12هزار و700خانوار نمونه توسط بانک مرکزی انجام شده و نشان می‌دهد که در سال گذشته هزینه سالانه یک خانوار ایرانی ۳۲میلیون و ۸۷۶ هزار تومان و درآمد سالانه همان خانوار ۳۱میلیون و ۳۹۳هزار تومان بوده است و این یعنی سال گذشته متوسط خانوارهای ایرانی خرج و برجشان با هم نمی خوانده است.

در هر حال بر اساس این گزارش و  بر اساس نتایج این بررسی متوسط هزینه خالص سالانه یک خانوار حدود 32 میلیون و 876 هزار تومان بوده است که در هر ماه نزدیک به دو میلیون و 740 هزار تومان برآورد می‌شود. هزینه سالانه شامل ارزش اجاری خانه شخصی نیز بوده و نسبت به سال 1392 حدود 6/15  درصد افزایش دارد.

از کل هزینه‌های ناخالص خانوار نیز 4/33  درصد به هزینه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، 6/24  درصد به «خوراکی‌ها و آشامیدنی»، 4/10  درصد به «حمل‌ونقل» 4/8 درصد به «کالا و خدمات متفرقه»، 8/5  درصد به «بهداشت و درمان»، 6/4 درصد به «پوشاک و کفش»، 1/4 درصد به هزینه «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه»، 3/2  درصد به هزینه «تفریح و امور فرهنگی»، 1/2  درصد «ارتباطات»، دو درصد به «رستوران و هتل»، 9/1  درصد «تحصیل» و 4/0  درصد به هزینه «دخانیات» اختصاص داشته است . هزینه هایی که بی تردید در سال 94 افزایش چشمگیر داشته و گرانی 18 قلم کالای اساسی از نمونه های آن است.

گرانی 18 قلم کالای اساسی و ضد و نقیض های آن

چند هفته پیش بود که خبر گرانی 6 درستی 18 قلم کالای اساسی روی خط رسانه ها رفت تا مردم را نگران کند.

بیست و یکم تیرماه محمدرضا نعمت زاده که با رونمایی از این تصمیم دولت تصریح کرد که محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس جمهور بخشنامه ای را ابلاغ کرده که طی آن 18 قلم کالای اساسی تا سقف 6 درصد افزایش قیمت داشته باشد. وزیر صنعت از تصمیم گیری نهایی در خصوص این افزایش قیمتها در هیات تصویب و تعیین قیمتها خبر داد و گفت که اغلب کالاها بر اساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری می شوند.

اما پس از اعلام این خبر که بلافاصله اجرایی هم شد،  محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران، خبر گرانی 6 درصدی 18 قلم کالای اساسی را تکذیب کرد.

 سخنگوی دولت در پاسخ به سؤال خبرنگاری که گفته بود وزیر صنعت اعلام کرده دولت مجوز افزایش 6درصدی کالاهای اساسی را صادر کرده، گفت: از اظهارنظر وزیر صنعت بی‌اطلاعم اما اعلام می‌کنم، دولت مجوز افزایش شش درصدی قیمت کالاهای اساسی را صادر نکرده است.

این اتفاق اما در حالی رخ داده است که محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس جمهور در شانزدهم تیرماه، یعنی 5 روز قبل از اعلام رسمی افزایش قیمتها توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت، مصوبه گران شدن 34  قلم کالا را در دو اولویت و مواردی از خدمات را در همان اولویتها، به اعضای ستاد هدفمندی یارانه ها ابلاغ کرده و رونوشت این ابلاغیه به اعضای ستاد هدفمندی - از جمله محمدباقر نوبخت به عنوان معاون رئیس جمهور، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و عضو ستاد هدفمندی یارانه ها-  ارسال شده است و بنابراین نوبخت طبعتا باید از این دستور مطلع بوده باشد!

قیمت‌گذاری کالا بدون نظرخواهی از اصناف

از سوی دیگر، با اعلام خبر گرانی، رئیس اتاق اصناف از ابلاغ دستورالعمل قیمت‌گذاری جدید 18 قلم کالا بدون نظرخواهی از اصناف انتقاد کرده است و اعلام کرده این گرانی ها بدون نظر اصناف بوده است.

علی فاضلی با اشاره به کوچک شدن سبد غذایی خانوار در این‌باره گفت: با وجود عضویت در ستاد تنظیم بازار، نقشی در قیمت‌گذاری کالاها و کارشناسی مصوبات در این زمینه نداشتیم.

فاضلی افزود: 10 گروه کالایی بخش عظیمی از مجموعه نظارتی را به خود اختصاص داده تا بازرسی را شکایت‌محور کنیم. عمده این 18 قلم کالا، وارداتی، صنعتی یا تولیدی است اما اصناف در بحثقیمت‌گذاری این کالاها هیچ نقشی ندارند و ما حتی به‌عنوان عضو ستاد تنظیم بازار در ترفیع و تعیین قیمت این کالاها حضور نداشتیم و اصلاً نظری از اصناف در این زمینه خواسته نشد.

 وی تاکید کرد: در نامه‌ای به معاون رئیس‌جمهور انتقاداتم را طرح کرده‌ام، چرا که همه تصمیم‌گیری‌ها در بدنه دولت برای بازار و بخش خصوصی بدون حضور این بخش صورت گرفته و این مساله با سیاست دولت که به دنبال سبک‌سازی بدنه خود است منافات دارد. تابه این ترتیب اصناف خود را از گرانی ها مبرا بدانند!

افزایش قیمت ۹ گروه کالای اساسی

در هر حال، بررسی‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد در یک سال گذشته نرخ کالاهای گروه لبنیات، برنج، ‌حبوب، میوه‌های تازه، سبزی‌های تازه، گوشت قرمز، قند و شکر، چای و روغن نباتی افزایش یافته است.

گزارش هفتگی متوسط قیمت خرده‌فروشی بعضی مواد خوراکی در تهران در هفته منتهی به 2مردادماه امسال جزئیات تغییرات نرخ 11 گروه کالایی و 42 قلم کالا را اعلام کرد. در این هفته لبنیات، برنج، گوشت مرغ، قند و شکر، چای و روغن نباتی بدون تغییر بوده و در مقابل نرخ تخم‌مرغ 8/1درصد، حبوب 1/0 درصد، میوه‌های تازه 9/5 درصد و گوشت قرمز 1/0 درصد کاهش و تنها نرخ سبزی‌های تازه 5/0 درصد رشد داشته است. همچنین بررسی‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد در یک سال گذشته نرخ کالاهای گروه لبنیات 4/6 درصد، برنج 0/9 درصد، حبوب 4/15 درصد، میوه‌های تازه 6/11درصد، سبزی‌های تازه 7/4درصد، گوشت قرمز 1/7 درصد، قند و شکر 5/5 درصد، چای 4/3درصد و روغن نباتی 8/0 درصد افزایش و نرخ گوشت مرغ 0/5 درصد کاهش یافته ضمن آنکه نرخ تخم‌مرغ ثابت مانده است. در هفته مورد گزارش هر شانه تخم‌مرغ6500 تا 10 هزار تومان به فروش رفت.

در این هفته در گروه برنج، قیمت تمام اقلام این گروه ثابت بود. در گروه حبوب، بهای لوبیا چیتی معادل 6/0درصد کاهش ولی قیمت لوبیا چشم بلبلی 7/0 و لوبیا سفید 4/0درصد افزایش داشت و بهای سایر اقلام این گروه بدون تغییر بود. در گروه میوه‌های تازه هم قیمت گیلاس معادل 4/21 و هلو 2/0 درصد افزایش ولی بهای دیگر اقلام این گروه بین 1/1تا 3/22درصد کاهش یافت. در گروه سبزی‌های تازه قیمت گوجه‌فرنگی معادل 5 درصد، سیب زمینی 9/0درصد، پیاز 7/2درصد و سبزی‌های برگی 3/2 درصد افزایش ولی بهای سایر اقلام این گروه بین 4 تا 5/9 درصد کاهش داشت. از سوی دیگر قیمت گوشت گوسفند معادل 3/0درصد کاهش ولی بهای گوشت تازه گاو و گوساله 2/0 درصد افزایش یافت. قیمت گوشت مرغ ثابت بود.

به این ترتیب گرانی ها همچنان ادامه دارد و هنوز هم دولتی ها سعی در عدم اطلاع رسانی به مردم در این خصوص دارند.