توسعه منطقه آزاد ماکو به ۶۰۰ هزار هکتار

به گزارش گلستان 24  ؛منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماکو یکی از مناطق آزاد هفت گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی در 24 مرداد ماه سال 1389 تصویب شده است. بر اساس لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی کلیه فعالیت موضوع قانون چگونگی مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1372 و اصلاحات بعدی آن در منطقه آزاد تجاری - صنعتی ماکو که محدوده جغرافیایی آن مطابق نقشه مشخص است مجاز است.

ساختن فرودگاه بین‌المللی، کشیدن راه‌آهن برای اتصال به راه‌آهن سراسری ایران و کشورهای ترکیه و آذربایجان یکی از مهمترین برنامه‌های توسعه ماکو است.

این منطقه آزاد جوان ترین و بزرگترین منطقه آزاد آسیا محسوب می شود به طوری که رشد این منطقه با سرعت و شتاب چشم گیری تحقق یافته و تبدیل به محل مناسبی برای فعالیت سرمایه گذاران بین المللی شده است.

این منطقه با دارا بودن مزیت های سرمایه گذاری در مناطق آزاد مانند معافیت های مالیاتی 20 ساله،ورود مواد اولیه بدون عوارض برای تولید کنندگان داخل منطقه آزاد و انر‍‍ژی، دسترسی به نیروی کار کافی و ثبت شرکت در مدت کوتاه (یک هفته) سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری در این منطقه ترغیب می کند.

حالا با تصویب هیات وزیران، شهر چالدران و خوی به منطقه آزاد ماکو اضافه شدند و مساحت این منطقه به 600 هزار هکتار افزایش پیدا کرد و محدوده این منطقه آزاد از مساحت 340شهر کشور، 18 مرکز استان و از پایتخت ایران نیز بزرگتر شد.

با این وجود با تصمیم جدید هیات وزیران هم قرار است 101 هزار و 713 هکتار به آن اضافه شود و به این ترتیب مساحت این منطقه به بیش از 600 هزار هکتار می رسد.

طبق آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، میزان کل صادرات منطقه آزاد ماکو از سال92 تا پایان سال96 برابر با 101 میلیون دلار بوده است. میزان کل صادرات منطقه آزاد ماکو در سال‌های92 ، 93، 94 ، 95 و 96  به ترتیب برابر است با  صفر، 19، 19، 46، 17 میلیون دلار بوده که شامل «صادرات مجدد» و «صادرات کالا و خدمات تولیدی در منطقه آزاد اروند» است.

براساس آمار‌های دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد نیز، ارزش صادرات از کل مناطق آزاد 7گانه در سال‌های 92، 93، 94، 95، 96 به ترتیب 192، 369، 644، 812، 1048 میلیون دلار بوده که در مجموع 5سال برابر است با 3065 میلیون دلار و ارزش صادرات منطقه آزاد ماکو نیز در همین سال‌ها 101میلیون برآورد می‌شود. به عبارتی سهم صادرات بزرگترین منطقه آزاد جهان از مجموع صادرات مناطق آزاد ایران تنها حدود 3درصد است.

این گزارش می افزاید: در راستای توسعه مناطق آزاد تجاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی یکشنبه (11 شهریورماه 97) پارلمان با بررسی لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری – صنعتی، اصلاح محدوده سه منطقه آزاد تجاری – صنعتی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی، با این لایحه موافقت کردند.

براساس ماده واحده این لایحه در راستای تحقق بند ۱۱ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تامین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج، به دولت اجازه داده می‌شود با رعایت مفاد قانون برنامه ششم توسعه:

۱- در استان‌های گلستان (اینچه‌برون)، ایلام (مهران)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه - مریوان)، هرمزگان (جاسک)، بوشهر (بوشهر)، کرمانشاه (قصرشیرین)، منطقه ازاد تجاری – صنعتی مطابق نقشه‌های پیوست ایجاد نماید.

۲- اراضی نیمه شمالی جزیره هرمز به وسعت ۲۱ کیلومتر مترمربع به هم پیوسته و راه اتصال دریای آن به جزیره قشم را مطابق نقشه پیوست، پس از تایید ستاد فرماندهی کل قوا به محدوده منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم ملحق و محدوده مناطق آزاد ماکو، چابهار و ارس را مطابق نقشه‌های پیوست اصلاح نماید.

۳- در استان های فارس (فسا و لار)، یزد (ابرکوه و میبد)، زنجان (زنجان)، کهگیلویه و بویراحمد گچساران)، آذربایجان غربی (سرو- ارومیه)، خراسان رضوی (خواف و قوچان)، لرستان خرم آباد)، قزوین (تاکستان و اصفهان شاهین شهر منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ) منطقه ویژه اقتصادی دارویی ایجاد کند.

4- در سایر استان ها بر اساس شرح فهرست پیوست، با رعایت شرایط ذیل منطقه ویژه اقتصادی ایجاد نماید:

الف) وجود سازمان اداره کننده حقوقی غیردولتی مورد تأیید دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

ب) اخذ مجوز شورای برنامه ریزی استان مربوطه مبنی بر تخصیص اراضی و تایید مدارک و الزامات مورد نیاز از قبیل تعهد تأمین زیرساخت‌های اساسی مانند آب، برق و گاز و موافقت قطعی سازمان حفاظت محیط زیست

تبصره ۱- مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایجاد شده به موجب بند (۱) این ماده واحده با رعایت تبصره های ذیل و بر اساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/6/1372 و اصلاحات بعدی آن و مناطق ویژه اقتصادی فوق بر اساس قانون تشکل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/9/1384 و اصلاحات بعدی آن اداره می شوند.

 تبصره ۲- اعمال امتیازات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا در مناطق آزاد تجاری- صنعتی موضوع این قانون به استثنای مواد، کالاها، تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز طرح‌های سرمایه گذاری و توسعه‌ای مناطق، منوط به تأیید محصور شدن محدوده مورد نظر توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران و استقرار آن در مبادی ورودی وخروجی منطقه است. سازمان منطقه می تواند بخش‌هایی از محدوده قانونی منطقه را به تدریج محصور و پس از تایید و استقرار گمرک جمهوری اسلامی ایران نسبت به عملیاتی نمودن محدوده اقدام نماید. سازمان منطته موظف است ظرف یک سال و نیم پس از تشکیل، طرح جامع منطقه را با رعایت اسناد و طرح‌های ملی بالادستی تهیه و برای تصویب به شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی ارائه نماید. شورای عالی موظف است حداکثر ظرف شش ماه نسبت به تصویب طرح جامع اقدام و مراتب را جهت اجراء ابلاغ نماید.

واگذاری زمین تا زمان تصویب طرح جامع منطقه حداکثر تا پانزده درصد (۱۵) مساحت محدوده به فعالیت‌های اقتصادی بر اساس کاربری های مبتنی بر پهنه بندی های اولیه مورد تأیید کار گروهی که توسط شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی تعیین می شود صورت می پذیرد. پس از تصویب طرح جامعه واگذاری ها در چهارچوب طرح مصوب توسط سازمان منطقه انجام می شود.

تبصره ۳- واردات کالا از خارج کشور به مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند (۱) این ماده واحده به منظور عرضه به مسافرین ممنوع و اعطای معافیت کالای همراه مسافر از مناطق مذکور به سرزمین اصلی صرفا شامل کالاهای تولید شده در آن مناطق می باشد.

تبصره 4 - مجوز واردات خودروهای سواری خارجی در محدوده مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند (1) این ماده واحده صرفا به اشخاصی اعطاء می شود که دارای مجوز فعالیت اقتصادی در محدوده منطقه باشد. تردد خودروهای فوق صرفا در محدوده مصوب پیوست این قانون امکان پذیر است.

تبصره ۵- دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مکلف است هرشش ماه یکبار گزارش عملکرد مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی را تهیه و به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

مناطق ویژه اقتصادی:

الف) فهرست مناطق ویژه اقتصادی لایحه دولت که در کمیسیون اقتصادی به تصویب رسیده است در استان‌های فارس( فسا و لار)، یزد (ابرکوه، میبد)، زنجان (زنجان)، کهگیلویه و بویراحمد (گچساران)، آذربایجان غربی (سرو ، ارومیه)، خراسان رضوی (خواف و قوچان)، لرستان (خرم آباد)، قزوین (تاکستان) و اصفهان (شاهین شهر) منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ)، منطقه ویژه اقتصاد دارویی.

ب) فهرست تقاضای پیشنهادی نمایندگان جهت ایجاد منطقه ویژه اقتصادی جدید بر اساس شروط مصوب کمیسیون اقتصادی:

آذربایجان شرقی (مرند، شبستان، ملکان، ورزقان، میانه، بناب)، آذربایجان غربی (خوی، چایپاره، بوکان، مهاباد، پیرانشهر، سردشت، تکاب، نقده، ارومیه، اشنویه، میاندوآب، چالدران)، اردبیل (نیر، مشکین‌شهر، انگوت، کوثر)، اصفهان (نائین، گلپایگان، میمه، برخوار، زرین‌شهر، شهید مدرس کرون، مبارکه، هرند و ورزنه، فلاورجان)، البرز (طالقان)، تهران (طلا و جواهر تهران، چرم شهر ورامین)، خراسان جنوبی (نهبندان، انرژی‌های نو سربیشه، فردوس)، خراسان رضوی (گناباد، تربت حیدریه)، خراسان شمالی (شیروان، جاجرم، اسفراین)، خوزستان (چغازنبیل، مسجد سلیمان، امیدیه)، زنجان (ابهر)، سمنان (شاهرود، میامی)، سیستان و بلوچستان (پیرانشهر، سراوان)، فارس (مرودشت، گردشگری پارسه، آباده، معدنی بوانات و خرمبید، خرامه، اقلید، سپیدان، داراب)، قزوین (قزوین)، قم(شهر فرودگاهی سلفچگان)، کردستان (بیجار، دیواندره، سقز)، کرمان (ریلی زرند، شهر بابک، گل گهر سیرجان، شهداد، کرمان، انار)، کرمانشاه (اورامانات)، گیلان (چمخاله، فومن و شفت، طالش)، لرستان (کوهدشت، الیگودرز)، مازندران(نور، محمودآباد، آمل)، مرکزی (سنگ محلات، گل و گیاه محلات، عایق‌های رطوبتی دلیجان، خیرآباد اراک)، همدان (لاله جین، اسدآباد)، یزد (بافق و مهریز).

گفتنی است نمایندگان این لایحه را با ۱۴۱ رای موافق، ۷۵ رای مخالف و ۷ رای ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماینده حاضر در جلسه به تصویب رساندند./